Świat testuje granice, Europa szuka stabilności. [284. Wydanie Biuletynu DAIRY]

Witamy Partnerów!

Witamy ponownie w naszym biuletynie!

Globalny sektor mleczarski rozpoczyna czwarty kwartał wysoce skontrastowany. Unia Europejska otwiera się na ukraiński handel, co może zburzyć dotychczasowy układ sił na rynku surowców rolnych. Irlandia stawia na genetykę i eksport zarodków, umacniając swoją pozycję w unijnej czołówce. Nowa Zelandia rezygnuje z podatku metanowego, przerzucając odpowiedzialność za redukcję emisji na branżę przetwórczą. W tle widać wspólny mianownik – poszukiwanie równowagi między efektywnością a ekologią która coraz mocniej kształtuje ceny i kierunki światowego handlu mlekiem.

Przewiń w dół, aby zapoznać się ze szczegółowymi danymi rynkowymi i prognozami.

Mleko w proszku

Rynek odtłuszczonego mleka w proszku (SMP) w Europie wchodzi w czwarty kwartał w warunkach utrzymującej się nadpodaży. Ceny pozostają w przedziale 2 100-2 150 EUR/MT, a wysokie wolumeny produkcji oraz spowolnienie eksportu ograniczają potencjał do wzrostu. Producenci skracają kontrakty i coraz częściej wprowadzają bardziej elastyczne warunki handlowe, aby zwiększyć rotację zapasów, jak również utrzymać płynność sprzedaży.

W Oceanii wysoka podaż związana ze szczytem sezonu utrzymuje ceny odtłuszczonego mleka w proszku (SMP) w rejonie 2 220 EUR/MT. Większość dostaw trafia na rynki azjatyckie, jednak poziom importu nie równoważy zwiększonej produkcji. W obu Amerykach sytuacja pozostaje zróżnicowana – w Stanach Zjednoczonych SMP kosztuje około 2 160 EUR/MT, natomiast w Ameryce Łacińskiej 2 495 EUR/MT, co odzwierciedla różnice kosztowe i logistyczne między regionami.

Pełne mleko w proszku (FCMP) kontynuuje trend spadkowy. W Europie ceny mieszczą się w przedziale 3 600–3 750 EUR/MT, a w Oceanii wynoszą około 3 190 EUR/MT. Pomimo większej aktywności zakupowej w Azji, rynek pozostaje obciążony wysoką produkcją i znacznymi zapasami. Ostatni kwartał roku upływa pod znakiem silnej konkurencji cenowej, a także działań zmierzających do ograniczenia nadwyżek przed początkiem nowego sezonu.

Sery

Europejski rynek serów  zakończył tydzień pod wyraźną presją spadkową. Nadmiar mleka i mniejsza aktywność kupujących obniżyły ceny wszystkich głównych gatunków. Gouda notowana jest w rejonie 3 100 EUR/MT, a mozzarella utrzymuje się nieco niżej, w okolicach 3 050 EUR/MT. Cheddar również traci, osiągając średnio 3 700 EUR/MT. Wysokie zapasy oraz ograniczony eksport skłaniają przetwórców do ostrożnego planowania sprzedaży i skracania kontraktów, aby szybciej móc zareagować na zmiany popytu.

W Oceanii sytuacja jest stabilniejsza. Cheddar wyceniany jest na prawie 4200 EUR/MT, a równowagę na rynku wspomaga stały popyt z Azji. Dobre warunki pogodowe sprzyjają produkcji, jednak producenci zachowują dyscyplinę w zarządzaniu zapasami i stosują umiarkowaną politykę cenową. Konkurencja ze strony Europy cały czas pozostaje odczuwalna, co ogranicza potencjał wzrostowy mimo poprawy warunków eksportowych.

W obu Amerykach widać lekkie umocnienie cen. W Stanach Zjednoczonych drożeje mozzarella, osiągając około 3 350-3400 EUR/MT, napędzana rosnącym popytem wewnętrznym i dobrą koniunkturą w gastronomii. W Ameryce Łacińskiej zwyżkuje dodatkowo gouda, której notowania wzrosły do prawie 4000 EUR/MT, wspierane większą aktywnością eksportową oraz stabilnym rynkiem lokalnym. Choć poprawa jest umiarkowana, kierunek zmian wskazuje na powolne równoważenie relacji między podażą a popytem po kilku tygodniach spadków.

Tłuszcze

Po dynamicznym lecie rynek tłuszczów mlecznych w Europie wchodzi w fazę wyraźnego ochłodzenia. Ceny masła kształtują się w przedziale 5 300-5 400 EUR/MT, natomiast bezwodny tłuszcz mleczny (AMF) osiąga wartość około 6 400 EUR/MT. Utrzymujące się nadwyżki surowca i ograniczony eksport nie pozwalają na odbicie, a producenci skupiają się na kontrolowaniu podaży oraz sprzedaży krótkoterminowej. Wzrost kosztów finansowania oraz niepewność gospodarcza dodatkowo studzą aktywność zakupową na rynku wewnętrznym.

W Oceanii ceny pozostają relatywnie wyższe – masło wyceniane jest na 5 700-5800 EUR/MT, a bezwodny tłuszcz mleczny na 6 000-6 100 EUR/MT. Wysoka podaż w szczycie sezonu oraz umiarkowany popyt ze strony Azji utrzymują rynek w równowadze, jednak przestrzeń do dalszych wzrostów jest ograniczona. Eksporterzy koncentrują się na utrzymaniu marż i elastycznym dostosowaniu wolumenów, by uniknąć presji zapasowej w końcówce roku.

W Amerykach ceny pozostają niższe niż w pozostałych regionach, co odzwierciedla zarówno różnice kosztowe, jak i strukturalny nadmiar surowca. W Stanach Zjednoczonych masło mieści się w zakresie 3 300–3 600 EUR/MT, a bezwodny tłuszcz mleczny utrzymuje poziom około 4 300 – 4 400 EUR/MT. Popyt pozostaje zachowawczy, a handel skoncentrowany na krótkich kontraktach. W perspektywie najbliższych miesięcy oczekiwana jest stabilizacja rynku wraz z ograniczeniem podaży mleka i stopniowym odbudowywaniem popytu eksportowego.

Płyny

Na europejskim rynku płynnych produktów mlecznych widać coraz większe rozwarstwienie cen. Notowania śmietany mieszczą się w przedziale 6000-6200 EUR/MT, z lekkimi wzrostami w większości krajów Europy Zachodniej oraz spadkami na Wyspach i w Europie Wschodniej. Rynek balansuje między rosnącą podażą mleka a ograniczonymi mocami przerobowymi, co prowadzi do niepewności wśród przetwórców. Coraz wyraźniej widać, że utrzymanie wysokich cen w tym segmencie staje się coraz trudniejsze.

Sytuacja w przypadku skoncentrowanego mleka odtłuszczonego (SMC) jest znacznie bardziej dynamiczna. Ceny w Europie spadły gwałtownie – o nawet 15 % w zależności od regionu, osiągając obecnie poziomy 1350-1450 EUR/MT. Tak duża zmiana to efekt rosnących zapasów i niewystarczającego popytu, który nie jest w stanie wchłonąć nadwyżek surowca. Przetwórcy ograniczają zakupy, a część kontraktów przesuwana jest na późniejsze miesiące, w oczekiwaniu na stabilizację rynku.

Po drugiej stronie Atlantyku nastroje są bardziej stonowane. W Stanach Zjednoczonych obrót śmietaną odbywa się głównie w ramach długoterminowych umów, a aktywność na rynku spot pozostaje niska. Ceny utrzymują się w pobliżu poziomów z poprzedniego tygodnia, ale rosną obawy, że wysokie zapasy tłuszczu mlecznego mogą wkrótce wywołać podobny ruch korekcyjny jak w Europie.

Serwatka w proszku

Na europejskim rynku serwatki obserwuje się lekkie odbicie cen. Serwatka spożywcza (SWP) notowana jest w przedziale 950-1070 EUR/MT, a paszowa jako 920-970 EUR/MT. Zmiany względem poprzedniego tygodnia są umiarkowane, ale wskazują na poprawę aktywności eksportowej oraz mniejszą dostępność surowca. W Stanach Zjednoczonych notowania serwatki spadają, a handel skupia się na kontraktach długoterminowych. Nadpodaż i słaby eksport stale oddziałują na ceny.

W segmencie białek serwatkowych ceny rosną umiarkowanie, utrzymując stabilny kierunek wzrostowy. Koncentrat białka serwatkowego (WPC80) w Europie notowany jest na poziomie około 12 000 EUR/MT, a izolat (WPI) osiąga wartość 19 800 – 20 000 EUR/MT. Wzrosty napędza rosnące zapotrzebowanie ze strony producentów żywności funkcjonalnej czy suplementów diety. W Stanach Zjednoczonych skala wzrostów jest nieco większa. Odbiorcy zabezpieczają dostawy na kolejne kwartały, co ogranicza bieżącą podaż i stabilizuje ceny.

Permeat serwatkowy w Europie utrzymuje cenę z poprzedniego tygodnia, natomiast w USA notuje dalsze spadki, podobnie jak laktoza. Utrzymujące się wysokie zapasy ograniczają możliwości wzrostu cen, a popyt na obu rynkach pozostaje umiarkowany. Większość odbiorców ma już zabezpieczone dostawy, dlatego aktywność handlowa wyraźnie przygasła, a nowe transakcje pojawiają się jedynie przy bardziej konkurencyjnych ofertach cenowych.

Co nowego?

Unia Europejska

Unia Europejska zrobiła kolejny krok w stronę gospodarczej integracji z Ukrainą. Państwa członkowskie formalnie zatwierdziły nową umowę handlową, która otwiera drzwi do szerszej wymiany towarów rolnych i bliższej współpracy gospodarczej. Dla Ukrainy to szansa na mocniejsze wejście na europejskie rynki, a dla UE – test równowagi między solidarnością a ochroną własnych producentów. Porozumienie przewiduje stopniowe znoszenie ceł i dostosowanie ukraińskich standardów do unijnych, a także mechanizmy mające utrzymać stabilność rynku w okresach zwiększonego napływu towarów. Dla sektora mleczarskiego to zarówno perspektywa nowych możliwości eksportowych, jak i realne ryzyko silniejszej konkurencji ze strony ukraińskich producentów.

Irlandia

W Irlandii hodowcy bydła coraz śmielej korzystają z nowych możliwości w dziedzinie genetyki. Sięgają po nasienie buhajów z Ameryki Północnej, by poprawiać wydajność, zdrowotność i jakość mleka. To strategiczny kierunek, pokazujący, że przewaga w rolnictwie rodzi się dziś nie tylko na pastwisku, ale również w laboratorium.  Efekty widać w rosnącej renomie irlandzkich hodowli, które coraz częściej zdobywają uznanie poza granicami kraju. Na popularności zyskuje też handel zarodkami, które trafiają przede wszystkim do Anglii i Holandii. Dzięki połączeniu doświadczenia z nowoczesnymi metodami selekcji genetycznej irlandzkie gospodarstwa stale umacniają swoją pozycję na europejskim rynku mleczarskim.

Nowa Zelandia

Nowa Zelandia zmienia kurs w polityce klimatycznej. Rząd zrezygnował z planowanego podatku od emisji metanu wytwarzanego przez bydło i zamiast kar postawił na motywację. Od teraz to przetwórcy mają zachęcać rolników do ograniczania emisji. Ci, którzy wdrożą nowoczesne technologie i poprawią efektywność produkcji, mogą liczyć na korzystniejsze ceny skupu oraz większe szanse na długoterminowe kontrakty. To duża zmiana w kraju, który jeszcze niedawno chciał być pionierem w opodatkowaniu gazów cieplarnianych pochodzących z sektora hodowlanego. Ten eksperyment pokaże, czy presja rynku okaże się silniejszym impulsem do zmian niż ustawy.