Rynek nabiału w Europie traci na wartości, a świat stawia na innowacje – od neuroimplantów i robotów udojowych po luksusowy ser z mrówkami [282. Wydanie Biuletynu DAIRY]

Witamy Partnerów!

Witamy ponownie w naszym biuletynie!

Początek czwartego kwartału nie poprawia sytuacji na rynku nabiału. W Europie nadwyżki podaży osłabiają rynek proszków, serów i tłuszczów, a ceny płynów i serwatki spadają kolejny tydzień z rzędu. Na świecie pojawiają się nowe trendy – Rosja testuje neuroimplanty u krów, Kanada stawia na robotyzację obór, a Brazylia promuje luksusowy ser z mrówkami. Oto, co warto wiedzieć w tym tygodniu.

Przewiń w dół, aby zapoznać się ze szczegółowymi danymi rynkowymi i prognozami.

Mleko w proszku

Ceny odtłuszczonego mleka w proszku (SMP) w Europie spadły do 2050-2150 EUR/MT. Eksport nie poprawia się, a rosnące zapasy obniżają konkurencyjność ofert. Różnica między proszkiem spożywczym a paszowym zatarła się, co wskazuje na nadmierną podaż i słaby popyt ze strony przemysłu.

W Oceanii SMP utrzymuje się na poziomie 2150-2250 EUR/MT dzięki stałemu zapotrzebowaniu z Azji. Ceny są tam stabilne już od kilku tygodni i nie reagują na krótkoterminowe zmiany podaży. W Stanach Zjednoczonych notowania wynoszą około 2150-2200 EUR/MT i po wcześniejszych spadkach utrzymują równowagę.

Pełne mleko w proszku (FCMP) w Europie wyceniane jest na 3750-3850 EUR/MT, czyli powyżej poziomu wynikającego z kosztów produkcji. Konsumpcja jest nierówna, a popyt ze strony przemysłu czekoladowego szczególnie słaby. W Oceanii ceny kształtują się na poziomie 3150-3250 EUR/MT. Oczekiwany wzrost podaży w nowym sezonie może doprowadzić do ponownego spadku cen.

Sery

Rynek sera w Europie słabnie z tygodnia na tydzień. Gouda i edam wyceniane są już poniżej 3400 EUR/MT, a mozzarella sprzedaje się po 3250-3350 EUR/MT. Wysokie zapasy ograniczają możliwości wzrostu, a eksport nie jest w stanie przełamać tej tendencji.

W kwestii popytu najlepiej radzi sobie mozzarella, której sprzedaż napędza duże zapotrzebowanie w gastronomii. Cheddar nie ma takiego oparcia i w Europie jego ceny spadły do 3800-3900 EUR/MT, co dodatkowo podkreśla słabość całego sektora.

W Stanach Zjednoczonych cheddar jest wyceniany znacznie niżej niż w Europie, co zwiększa jego przewagę eksportową i ułatwia sprzedaż na rynkach globalnych. W Oceanii natomiast ceny serów pozostają stabilne, a handel koncentruje się na kontraktach krótkoterminowych.

Tłuszcze

Na rynku europejskim masło wyceniane jest obecnie w granicach 6000-6200 EUR/MT. Wysoka produkcja, dodatkowy import oraz ograniczony eksport sprawiają, że ceny utrzymują się bliżej dolnych widełek. Zapasy z pierwszej połowy roku wciąż trafiają na rynek i ograniczają możliwości wzrostu cen.

Niższe ceny śmietany obniżają koszty wytwarzania masła, ale jednocześnie skłaniają sprzedawców do przyjmowania coraz niższych ofert, aby utrzymać sprzedaż. Rynek spot pozostaje wyraźnie osłabiony, a w najbliższym czasie można oczekiwać dalszych spadków, choć ich tempo powinno być łagodniejsze niż dotychczas.

W przypadku bezwodnego tłuszczu mlecznego (AMF) sytuacja jest stabilniejsza. Notowania mieszczą się w przedziale 6700-6900 EUR/MT, a popyt ze strony przemysłu i odbiorców eksportowych pozwala utrzymywać równowagę. Sprzedaż odbywa się głównie w ramach kontraktów, co ogranicza ryzyko nadwyżek na rynku spot.

Płyny

Ceny śmietany w Europieustabilizowały się w przedziale 6000-6200 EUR/MT. Choć odnotowano lekkie odbicie względem poprzedniego tygodnia, wcześniejsze spadki nadal obciążają notowania masła liczonego w ekwiwalencie śmietany.

Cena koncentratu mleka odtłuszczonego (SMC) kształtuje się na poziomie 1600-1800 EUR/MT, przy czym partie o niższej jakości sprzedawane są bliżej 1500 EUR/MT, a wyższa zawartość białka pozwala osiągać stawki z górnego przedziału.

Rynek płynów pozostaje pod wpływem wysokiej podaży surowego mleka i niskiego popytu. W krótkim terminie ceny najprawdopodobniej utrzymają trend spadkowy, bez wyraźnych sygnałów szybkiego ożywienia.

Serwatka w proszku

Ceny serwatki spożywczej w Europie pozostają poniżej 1000 EUR/MT, a paszowej w przedziale 800-850 EUR/MT. Rynek osłabia nadpodaż oraz mniejszy eksport do Chin, gdzie import spadł o 37%. W tej sytuacji popyt przesuwa się w stronę koncentratów białkowych, które obecnie dominują handel.

Koncentrat białka serwatkowego 80% (WPC80) w Europie stabilizuje się na poziomie około 12 000 EUR/MT, choć produkcja w Niemczech i Francji wyraźnie się zmniejsza. Rosnące zainteresowanie kontraktami na IV kwartał oraz chęć zabezpieczania umów długoterminowych pokazują, że popyt jest trwały. W Stanach Zjednoczonych WPC80 wyceniany jest znacznie niżej, około 9000-9300 EUR/MT.

Izolat białka serwatkowego (WPI) umacnia rynek. W Europie ceny wynoszą 19 800-20 500 EUR/MT, a w USA około 19 000 EUR/MT. Niższa podaż i stabilne zapotrzebowanie zachęcają producentów do stopniowych podwyżek ofert.

Na rynku permeatu i laktozy utrzymuje się trend spadkowy. W Europie ceny permeatu wynoszą około 800 EUR/MT, a w USA 480-500 EUR/MT. Laktoza w Europie kosztuje obecnie 700–750 EUR/MT, a w USA 620-640 EUR/MT. Spadek chińskiego importu obniżył ceny, a dodatkowe taryfy na dostawy z USA skierowały część zakupów do Europy.

Co nowego?

Rosja

Rosyjski startup Neiry testuje neuroimplanty u krów mlecznych. Urządzenia wysyłają impulsy elektryczne do mózgu, by w ten sposób uregulować głód i płodność bydła. Po operacjach u pierwszych pięciu zwierząt nie pojawiły się żadne poważne komplikacje. Przeprowadzane są one jednak w warunkach niehumanitarnych – krowa pozostaje przytomna przez cały czas trwania zabiegu. System działa w sposób adaptacyjny. Jeśli spada apetyt, technologia uruchamia odpowiedni program, aby przywrócić normalne funkcjonowanie. Inwestorzy uważają to za konieczny przełom, ponieważ tradycyjne sposoby zwiększania wydajności przestały działać. Według twórców stymulacja mózgu daje przewagę na konkurencyjnym rynku i pozwala ominąć ograniczenia genetyczne. Aktywiści ostrzegają jednak, że okrucieństwo procedury rodzi poważne obawy o dobrostan zwierząt. Problemem są również koszty aparatury, które są bardzo wysokie. Neiry kontynuuje jednak badania nad optymalizacją tego systemu.

Kanada

Fermy mleczne w Kanadzie przechodzą cyfrową rewolucję dzięki robotom udojowym oraz systemom opartym na sztucznej inteligencji. Nowa technologia zwiększa produkcję mleka nawet o 25 procent, a jednocześnie ogranicza koszty pracy o blisko jedną trzecią. Automatyczne dojarki działają przez całą dobę, pozwalając na dojenie w naturalnym rytmie, co poprawia zdrowie i wydajność stada. Zaawansowane czujniki na bieżąco analizują skład mleka oraz stan zdrowia krów. Dzięki temu rolnicy mogą szybciej wykrywać pierwsze objawy chorobowe. W wielu gospodarstwach stosowane są także inteligentne systemy wentylacji oraz odnawialne źródła energii, co podnosi efektywność i obniża rachunki. Choć inwestycja ta nie jest tania, rolnicy zwykle osiągają zwrot w ciągu kilku lat.

Brazylia

W São Paulo opracowano ser z dodatkiem jadalnych mrówek, który zdobył nagrody na prestiżowych konkursach we Francji i Peru. Produkt wyróżnia się oryginalną recepturą i jest prezentowany jako przykład brazylijskiej innowacji w sektorze mleczarskim. Ser Taiada powstaje z mleka, podpuszczki, soli i prażonych mrówek. Łączy słodki smak migdałów z chrupkością owadów, co daje niezapomniane  doznania kulinarne. Obecnie ser kosztuje około 38 000 EUR/MT, czyli ponad dziesięciokrotnie więcej niż typowe sery europejskie. Taka wycena stawia go w segmencie luksusowych produktów premium. Coraz większy popyt na unikatowe wyroby wysokobiałkowe zwiększa jego szanse na wejście na rynek światowy. Producentka planuje rozwijać sprzedaż i wykorzystać zainteresowanie zagraniczne do budowania marki. Jej dotychczasowe sukcesy pokazują, że lokalne tradycje mogą być przekształcone w produkt premium z potencjałem eksportowym.