Rok 2024 w skrócie: wnioski, wyzwania i przyszłość branży mleczarskiej [250 Wydanie Biuletynu DAIRY]

Witamy Partnerów!

Witamy ponownie w naszym biuletynie!

Wracamy z przełomowym, nowym formatem i podsumowaniem burzliwego roku 2024, który na nowo ukształtował globalny rynek mleczarski. Od zmieniającej się dynamiki cen i wpływu zmian klimatycznych po przełomy w zrównoważonym rozwoju i innowacjach – ten newsletter zawiera wszystko, co najważniejsze. Dodatkowo, zagłębimy się w najnowsze informacje rynkowe dotyczące mleka w proszku, serów, tłuszczów, produktów płynnych i serwatki, aby umożliwić lepsze zrozumienie trendów i podejmowanie strategicznych decyzji.

Przyjrzyjmy się, co ostatnio dzieje się na rynku mleczarskim!

Mleko w proszku

Ceny odtłuszczonego mleka w proszku (SMP) pozostają stabilne lub wykazują niewielki wzrost, oscylując w przedziale 2500–2650 EUR/MT. Popyt na świeże SMP w Unii Europejskiej utrzymuje się na umiarkowanym poziomie, natomiast transakcje eksportowe do Algierii realizowane są na poziomie około 2500 EUR/MT FCA. Po dwóch tygodniach od zakończenia okresu świątecznego rynek tego surowca ponownie się aktywował, z zauważalnym wzrostem aktywności handlowej i odnowionym popytem zarówno na rynku krajowym, jak i eksportowym. Ceny SMP klasy paszowej spadły do poziomu 2450–2500 EUR/MT na dostawy w Q1.

Sery

Rynki serów również znajdują się pod presją. Ceny goudy spadły do poziomu 4200–4300 EUR/MT FCA, co wynika ze słabego popytu końcowego oraz spadków cen masła. Choć poziom zapasów nie jest nadmierny, presja na dalsze obniżki cen utrzymuje się. Podobnie, ceny mozzarelli spadły do poziomu 3850 EUR/MT FCA z powodu nadpodaży i sezonowego zmniejszenia konsumpcji. Producenci starają się ograniczyć produkcję, aby ustabilizować rynek. Po dwóch tygodniach stabilizują się ceny sera cagliata, które obecnie wynoszą 4400–4550 EUR/MT. Tymczasem ceny emmentala pozostają wyższe – około 5200 EUR/MT FCA – dzięki ograniczonej podaży i stabilnemu popytowi. Jednak zwiększone przetwarzanie mleka może prowadzić do spadków cen w dalszej części roku.

Tłuszcze

Ceny masła spadły do poziomu 6700–6900 EUR/MT na kontrakty na Q1, podczas gdy dostawy grudniowe były realizowane po wyższych cenach 7300–7400 EUR/MT. Spadki te wynikają z sezonowego wzrostu produkcji mleka oraz spadku cen śmietany. W ubiegłym tygodniu te trendy były wyraźne, ale obecnie obserwujemy reaktywację rynku, co powoduje niewielki wzrost popytu.

Rynek bezwodnego tłuszczu mlecznego (AMF) pozostaje stabilny, z cenami w przedziale 9000–9200 EUR/MT, choć w styczniu oczekuje się dalszych spadków. Silny popyt eksportowy, szczególnie ze strony sektora cukierniczego, łagodzi presję rynkową.

Płyny

Ceny spotowe śmietany spadły do poziomu 8500–9000 EUR/MT FCA, przy czym transakcje poniżej 9000 EUR/MT były obserwowane w okresie świątecznym. Wzrost produkcji mleka zwiększył podaż, co wywiera dodatkową presję na ceny, które w styczniu mogą spaść poniżej 8500 EUR/MT. Jutrzejsze trendy rynkowe powinny dostarczyć więcej informacji na temat dostępności śmietany i przyszłych cen.

W okresie świątecznym koncentrat mleka odtłuszczonego (SMC) był sprzedawany po 1900–2000 EUR/MT FCA Niemcy, z ofertami poniżej 1900 EUR/MT, co wskazuje na chwilową słabość tego segmentu. Jednak po świętach oczekuje się ożywienia, a ceny mają ustabilizować się w przedziale 2000–2100 EUR/MT w nadchodzących tygodniach.

Sezonowy wzrost produkcji mleka zwiększa dostępność, co może prowadzić do dalszych spadków cen poniżej 8500–9000 EUR/MT w styczniu.

Serwatka w proszku

Na rynku serwatki produkty premium, takie jak izolaty białka serwatkowego (WPI) oraz koncentraty białka serwatkowego (WPC 80), utrzymują wysokie poziomy cenowe – odpowiednio 18500–19500 EUR/MT oraz 10800–11000 EUR/MT. Silny popyt i ograniczona dostępność w tej kategorii sprzyjają stabilności cen. Słodka serwatka w proszku klasy spożywczej kosztuje od 930 do 1000 EUR/MT, podczas gdy SWP klasy paszowej pozostaje stabilna, w cenie 880–930 EUR/MT DAP NL. Ograniczona produkcja serów zmniejszyła podaż serwatki, co wpłynęło na stabilność cen. Niemniej jednak dalsze zmiany w produkcji serów mogą przynieść kolejne korekty cenowe w nadchodzących miesiącach.

Co kształtowało rynek mleczarski w 2024 roku?

Rok 2024 przyniósł globalnemu rynkowi mleczarskiemu wiele istotnych wyzwań i zmian, które znacząco wpłynęły na funkcjonowanie branży. Jednym z najważniejszych trendów była niestabilność cen mleka i produktów mlecznych. Początek roku charakteryzował się spadkami cen, szczególnie w krajach eksportujących, takich jak Nowa Zelandia i Australia, gdzie nadprodukcja i słabnący popyt w Chinach wywołały presję na obniżki. Jednocześnie na rynkach takich jak Europa i Stany Zjednoczone ceny masła wzrosły do rekordowych poziomów, co napędził rosnący popyt na tłuszcze mleczne i produkty premium.

Zmiany klimatyczne były kolejnym istotnym czynnikiem, który ukształtował rynek. Susze w Australii i Stanach Zjednoczonych zmniejszyły dostępność paszy i obniżyły wydajność produkcji mleka, podczas gdy ekstremalne upały w Europie miały negatywny wpływ na zdrowie zwierząt. W Ameryce Południowej zjawisko El Niño przyczyniło się do destabilizacji warunków produkcji – wystąpiły zarówno intensywne opady deszczu, jak i susze, które zakłóciły łańcuchy dostaw.

Wyzwania zdrowotne dodatkowo obciążyły sektor. Rozprzestrzenianie się choroby niebieskiego języka, szczególnie w Europie, spowodowało ograniczenia w transporcie zwierząt oraz wzrost kosztów związanych z profilaktyką i leczeniem. Choroba ta, nasilona przez zmiany klimatyczne, podkreśliła znaczenie lepszych systemów kontroli weterynaryjnej i dostosowania sektora do nowych zagrożeń.

Międzynarodowy handel również odnotował znaczące zmiany. Spadek eksportu do Chin o ponad 35% wynikający z ceł antysubsydyjnych na produkty mleczne z Unii Europejskiej wymusił na eksporterach poszukiwanie nowych rynków zbytu, takich jak Azja Południowo-Wschodnia, Bliski Wschód czy Afryka. Jednocześnie umowa handlowa UE–Mercosur wywołała kontrowersje, zwiększając obawy europejskich producentów o konkurencję ze strony tańszych produktów z Ameryki Południowej. Stany Zjednoczone z kolei wzmocniły swoje relacje handlowe z krajami Azji, otwierając nowe możliwości eksportowe.

Rok ten był również czasem wzrostu znaczenia zrównoważonego rozwoju i innowacji w branży. Konsumenci w krajach rozwiniętych coraz częściej wybierali produkty pochodzące z gospodarstw ekologicznych, co zmotywowało producentów do wdrażania praktyk ograniczających emisję metanu oraz wspierających regeneracyjne rolnictwo. Jednocześnie automatyzacja hodowli i wykorzystanie zaawansowanej analityki danych pozwoliły wielu producentom na zwiększenie wydajności i lepsze zarządzanie zasobami.

Podsumowując, rok 2024 był dla globalnego rynku mleczarskiego okresem dynamicznych przemian, które ukazały wyzwania związane z niestabilnością cen, zmianami klimatycznymi i zakłóceniami w handlu międzynarodowym. Jednocześnie sektor wykazał zdolność do adaptacji, wprowadzając innowacje i rozwijając strategie zrównoważonej produkcji. Przyszły rok 2025 zapowiada się jako równie wymagający, szczególnie w kontekście oczekiwań konsumentów, zmian klimatycznych i dalszych napięć handlowych.