- Koncentraty białek serwatkowych (WPC) stanowią cenne źródło białka spożywczego.
- Cechują się zawartością białka od 30 do 90%, zawierają dużą ilość aminokwasów egzogennych i inne składniki odżywcze.
- WPC produkowane są z serwatki powstającej przy produkcji sera.
- Koncentraty białek stosowane są w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, paszowym oraz do produkcji suplementów i odżywek dla sportowców czy osób o specjalnych potrzebach dietetycznych.
Koncentraty białek serwatkowych (WPC, ang. Whey Protein Concentrate) to popularne i cenione źródło białka, które znajduje szerokie zastosowanie zarówno w branży spożywczej, jak i w produkcji suplementów diety. Dzięki swoim właściwościom WPC zyskało uznanie wśród sportowców, osób dbających o zdrowie oraz producentów żywności. W artykule przyjrzymy się bliżej temu, co to jest koncentrat białek serwatkowych, jakie są ich rodzaje, jak wygląda proces ich produkcji i gdzie znajdują zastosowanie.
Czym jest koncentrat białek serwatkowych?
Koncentrat białek serwatkowych otrzymywany jest z serwatki, czyli produktu ubocznego z produkcji sera. Serwatka zawiera różnorodne składniki odżywcze, w tym duże ilości białka. Koncentraty białek serwatkowych charakteryzują się wysoką zawartością właśnie tego składnika odżywczego, a ich popularność wynika z łatwości przyswajania przez organizm oraz wysokiej wartości biologicznej takiego białka.
Na rynku można spotkać koncentraty zawierające od 30% do 90% białka, co pozwala na dostosowanie produktu do różnych potrzeb konsumentów. W skład białka w WPC wchodzi duża ilość aminokwasów egzogennych, takich jak BCAA, które są szczególnie cenne dla organizmu człowieka. Oprócz białka koncentraty zawierają także tłuszcze i laktozę, które nadają produktowi atrakcyjnego smaku, a także ewentualne dodatki aromatyczno-smakowe.
Rodzaje koncentratów białek serwatkowych
W zależności od zawartości białka, koncentraty białek serwatkowych można podzielić na kilka głównych kategorii.
WPC 30-35%
Koncentrat Białek Serwatkowych 35% zawiera właśnie taką ilość białka. Jest to więc produkt o niższej zawartości tego składnika odżywczego, który znajduje zastosowanie głównie w przemyśle spożywczym, np. w produkcji wyrobów piekarniczych czy żywności przetworzonej. Koncentrat WPC 30% może być także wykorzystywany w produkcji pasz i karm dla zwierząt.
WPC 60%
Jest to koncentrat o średniej zawartości białka, stosowany w różnorodnych produktach żywnościowych. Może być wykorzystywany do produkcji batonów białkowych, napojów mlecznych czy suplementów diety.
WPC 75% i WPC 80%
To najbardziej popularne koncentraty białek serwatkowych. Zawartość białka w tych produktach wynosi odpowiednio 75% i 80%, co sprawia, że są one idealnym źródłem białka dla sportowców i osób prowadzących aktywny tryb życia. Koncentrat białek serwatkowych 80% jest często wykorzystywany jako składnik suplementów białkowych dla osób aktywnych fizycznie, które pomagają w budowie masy mięśniowej oraz regeneracji po treningu.
WPC 90%
Koncentrat ten cechuje się najwyższą zawartością białka – ok. 90%. Jest to produkt wysoko przetworzony, który znajduje zastosowanie głównie w specjalistycznych preparatach dla sportowców oraz w żywności funkcjonalnej. WPC 90% charakteryzuje się niską zawartością tłuszczu i węglowodanów, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla osób na restrykcyjnych dietach białkowych.
Poza WPC wyróżniamy też takie koncentraty białek, jak: izolaty (WPI) i hydrolizaty (WPH), które są wytwarzane w inny sposób i posiadają większą zawartość białka.
Jak wygląda produkcja WPC?
Produkcja koncentratów białek serwatkowych to zaawansowany proces, który obejmuje kilka etapów.
Pierwszym krokiem jest pozyskanie serwatki, która powstaje w wyniku oddzielania skrzepu serowego od płynnej części mleka podczas produkcji sera. Serwatka jest następnie filtrowana i poddawana procesowi ultrafiltracji, który pozwala na oddzielenie białek od innych składników serwatki, takich jak tłuszcze i węglowodany.
W procesie ultrafiltracji białka serwatkowe są zagęszczane, a niepożądane składniki – usuwane. Następnie zagęszczona serwatka jest suszona metodą rozpyłową, co pozwala uzyskać koncentrat białek serwatkowych w proszku. W zależności od stopnia filtracji i dalszej obróbki można uzyskać koncentraty o różnej zawartości białka.
Produkcja WPC odbywa się na skalę przemysłową w zakładach przedsiębiorstw zajmujących się przetwórstwem mleka i produktów mlecznych, natomiast dystrybucją produktów zajmują się różne firmy na terenie całego kraju. Jednym z najbardziej godnych zaufania partnerów jest Foodcom S.A., który dostarcza koncentraty białek serwatkowych o różnych zawartościach białka.
Zastosowanie koncentratów białek serwatkowych
Koncentraty białek serwatkowych mają szerokie zastosowanie w różnych branżach, a ich popularność stale rośnie. Oto najważniejsze obszary, w których się ich używa.
Przemysł spożywczy
WPC o niższej zawartości białka (np. WPC 30% czy WPC 60%) są wykorzystywane jako składnik różnych produktów spożywczych, takich jak: jogurty, sery, pieczywo, batoniki proteinowe czy napoje mleczne. Koncentraty te wzbogacają wartość odżywczą produktów, a także poprawiają ich teksturę i smak. WPC stanowi znakomity i opłacalny zamiennik odtłuszczonego mleka w proszku.
Farmaceutyki i żywność funkcjonalna
WPC znajduje zastosowanie także w produkcji żywności funkcjonalnej, czyli produktów, które oprócz wartości odżywczych mają korzystny wpływ na zdrowie konsumentów, m.in. wspierają utrzymanie masy mięśniowej, zdrowych zębów i mocnych kości. Przykładem mogą być napoje i desery wysokobiałkowe.
Ze względu na swoje właściwości odżywcze i łatwość przyswajania, WPC jest stosowane także w preparatach medycznych oraz produktach dietetycznych dla osób chorych, które wymagają dodatkowych źródeł białka, np. w okresie rekonwalescencji czy w przypadku pacjentów w podeszłym wieku.
Suplementy diety dla sportowców
Koncentraty WPC 80% i WPC 90% są chętnie stosowane w suplementach diety dedykowanych sportowcom i osobom aktywnym fizycznie. Dzięki wysokiej zawartości białka oraz szybkiemu wchłanianiu koncentraty te wspomagają proces budowy mięśni oraz ich regeneracji po intensywnym wysiłku. Szczególne znaczenie przypisuje się zawartości w nich aminokwasów rozgałęzionych, głównie leucyny, która bierze udział w tworzeniu białek mięśniowych.
Karmy dla zwierząt
WPC o niższej zawartości białka, takie jak WPC 30%, jest wykorzystywane również w produkcji karm dla zwierząt. Dodatek białka serwatkowego w paszach pomaga dostarczyć zwierzętom niezbędnych aminokwasów, wspomagając ich zdrowie i rozwój.
Podsumowując, koncentraty białek serwatkowych to uniwersalne produkty o szerokim zastosowaniu, które cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno wśród producentów żywności, jak i indywidualnych konsumentów. W zależności od zawartości białka WPC może pełnić różnorodne funkcje – od wzbogacania wartości odżywczych produktów spożywczych, po wspieranie zdrowia i regeneracji sportowców.