- Zamienniki cukru coraz bardziej zyskują na popularności. Jednym z nich jest sukraloza.
- Sukraloza to pochodna sacharozy, która ma znikomą ilość kalorii i zerowy indeks glikemiczny.
- Sukraloza zalecana jest osobom na diecie niskokalorycznej, pacjentom z otyłością i cierpiącym na cukrzycę.
Sukraloza to jeden ze słodzików stosowanych jako zamienniki cukru. Słodziki nie tylko ograniczają liczbę przyjmowanych kalorii, ale też odgrywają istotną rolę w przypadku zapobiegania chorobom i kontrolowaniu glikemii u osób z cukrzycą. Przyjrzyjmy się, co wyróżnia sukralozę na tle innych słodzików, jak wygląda rynek sukralozy i gdzie substancja ta znajduje zastosowanie.
Słodziki a cukier
Cukier coraz częściej zastępowany jest alternatywnymi substancjami nadającymi słodyczy spożywanym produktom. Mimo licznych doniesień na temat potencjalnych niebezpieczeństw zdrowotnych związanych z używaniem syntetycznych zamienników cukru, obecne badania i stanowiska organizacji związanych z żywieniem nie potwierdzają negatywnych efektów działania słodzików na zdrowie. Są one wręcz zalecane jako zamiennik cukru u osób z nadwagą, nietolerancją glukozy, cukrzycą czy stanem przedcukrzycowym m.in. przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne.
Od lat znane są natomiast zagrożenia związane z nadużywaniem cukru. Substancja ta prowadzi do uzależnienia i sprzyja rozwojowi chorób takich, jak: otyłość, cukrzyca, choroby serca, nowotwory czy próchnica zębów. Rośnie świadomość społeczna dotycząca szkodliwości cukru, który możemy znaleźć w większości produktów na sklepowych półkach, chociażby pod postacią syropu glukozowo-fruktozowego. Idąc naprzeciw konsumentom, wielu producentów decyduje się na zastąpienie cukru w swoich produktach słodzikami.
Czym charakteryzują się substancje słodzące zastępujące cukier?
Słodziki są słabo wchłaniane przez układ pokarmowy, dzięki czemu dostarczają słodkiego smaku bez wzrostu poziomu glukozy we krwi. Posiadają dużo mniej kalorii niż cukier, dzięki czemu są cenione przez osoby na diecie. Słodziki ponadto nie są rozkładane przez bakterie w jamie ustnej, a więc nie powodują próchnicy.
Słodziki dzielimy na naturalne i sztuczne. Słodziki naturalne posiadają zazwyczaj niższą lub porównywalną do cukru słodkość i niższy indeks glikemiczny. Wyróżniamy tu takie substancje, jak:
Taumatyna, stewia oraz słodziki syntetyczne są nawet kilkaset razy słodsze od cukru, dzięki czemu mogą być stosowanie w niewielkich ilościach. Wyróżniamy tu m.in. takie słodziki syntetyczne, jak:
- acesulfam K,
- aspartam,
- sacharyna,
- sukraloza,
- cyklaminian sodu,
- neotam
Właściwości sukralozy
Sukraloza jest wytwarzana z sacharozy poprzez jej selektywne chlorowanie. Efektem jest uzyskanie pochodnej sacharozy z trzema grupami hydroksylowymi zastąpionymi atomami chloru. Sukraloza ma postać białego, krystalicznego proszku bez zapachu. Jej smak jest podobny do smaku sacharozy, jednak do jego uzyskania konieczne jest 600 razy mniej substancji. Substancja nie powoduje podniesienia poziomu cukru we krwi – jej indeks glikemiczny wynosi 0, a liczba kalorii – 3 kcal na 1 g produktu.
Sukraloza rozkłada się w organizmie w około 20%, pozostała jej część natomiast pozostaje wydalona w niezmienionym stanie. Sukraloza dobrze rozpuszcza się w wodzie i jest trwała w szerokim zakresie temperatury oraz pH, dzięki czemu jest bardziej uniwersalna od słodzików takich, jak aspartam, i może być stosowana np. w wyrobach piekarniczych czy kwaśnych napojach.
Powyżej 120°C sukraloza może rozkładać się na szkodliwe substancje: chloroglukozę i chlorofruktozę, które jednak nie są toksyczne w małych ilościach. Dzienne spożycie sukralozy nie powinno przekraczać 9 mg/kg masy ciała. Nawet w bezpiecznej dawce można jednak czasami zauważyć negatywny wpływ sukralozy na mikrobiom jelit oraz ewentualny wzrost apetytu.
Zastosowanie sukralozy
Sukraloza stosowana jest jako dodatek do żywności oznaczany symbolem E955. Substancja ta jest bardzo stabilna w procesie przetwarzania i przechowywania żywności. Często bywa dodawana do produktów żywnościowych o obniżonej kaloryczności. Sukralozę możemy spotkać w takich produktach, jak: lody, żelki, mrożonki, syropy, gumy do żucia, galaretki, jogurty, batoniki dietetyczne, owoce w puszkach, kapsułki z kawą czy słodkie napoje dietetyczne. Znajduje się także w suplementach diety i żywności przeznaczenia medycznego.
Sukraloza jest dostępna jako proszek składający się w 100% z tej substancji lub też w postaci preparatów słodzących typu Splenda, które zawierają także inne składniki, takie jak maltodekstryna i dekstroza. Słodzika można używać do doprawiania potraw, gotowania, pieczenia i słodzenia napojów. Do pieczenia można stosować sukralozę w mieszankach z wypełniaczami, które pozwalają na użycie jej w takiej objętości, jak potrzebna ilość cukru. Wypieki z użyciem sukralozy mogą mieć inną strukturę czy teksturę, jednak zachowują słodki smak.
Rynek sukralozy w Polsce i na świecie
Najwięksi producenci sukralozy na świecie znajdują się w Chinach (JK Sucralose, Niutang) i USA (Ingredion, Cardill, PureCircle), jednak kluczowym graczem pozostaje firma, która wprowadziła sukralozę do produkcji – brytyjskie przedsiębiorstwo Tate & Lyle.
Cena sukralozy jest wyższa niż wielu innych słodzików syntetycznych. Wynika to z jej słodkości, która jest trzykrotnie większa niż słodkość większości zamienników cukru, oraz skomplikowanego procesu produkcji. W Foodcom S.A. znaleźć można sukralozę o znakomitym stosunku jakości do ceny.
Rynek sukralozy i innych zamienników cukru stale rośnie – zarówno na całym świecie, jak i w Polsce. Przyczyną jest zwiększająca się świadomość społeczna dotycząca szkodliwości cukru, a także większa ilość przypadków otyłości i cukrzycy. W ubiegłym roku światowy rynek sukralozy wyceniano na 3,76 mld dolarów, przy czym rocznie jego wartość rośnie o 8,4%. Wartość rynku sukralozy w 2028 roku szacuje się na 5,65 mld dolarów.
