- Cheddar to gatunek sera pochodzący z Anglii. W jego produkcji stosuje się proces cheddarowania.
- Dojrzały ser charakteryzuje się białą lub żółtopomarańczową barwą i charakterystycznym, ostrym smakiem.
- Często stosowany jest do kanapek, cheesburgerów, pizzy czy sosów.
- Cheddar jest jednym z najpopularniejszych serów na świecie.
Ser cheddar to wyrób o bogatej historii i bogatym smaku. Cieszy się uznaniem zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w kuchniach restauracyjnych. Czym charakteryzuje się ten ser, jakie ma właściwości i zastosowanie? Jak wygląda sytuacja sera cheddar na rynku? Sprawdźmy!
Skąd pochodzi ser cheddar?
Ser cheddar pochodzi z Anglii. Choć obecnie jest produkowany też w innych krajach, króluje na rynku brytyjskim – około połowę sera sprzedawanego na Wyspach stanowi cheddar. Jego nazwa pochodzi od nazwy wsi, w której rozpoczęto jego produkcję już w XII wieku – Cheddar, w hrabstwie Somerset. Przeznaczony był głównie na dwór królewski, lecz z czasem receptura wyszła poza to hrabstwo, popularyzując go w całym kraju i wśród niższych stref.
W XIX wieku produkcja cheddara miała miejsce już także w innych krajach: USA, Australii i Nowej Zelandii. Obecnie wytwarzany jest również m.in. w krajach Europy (w Polsce, Belgii, Holandii, Szwecji czy Irlandii) oraz RPA.
Produkcja sera cheddar
Ser cheddar produkowany jest z mleka krowiego. Jest to ser podpuszczkowy, twardy, dojrzewający, formowany w kształcie walców. Jak dokładnie powstaje ser cheddar? Mleko podgrzewa się i zakwasza za pomocą odpowiednich kultur bakterii. Następnie dodaje się podpuszczkę, która powoduje jego koagulację. Powstały skrzep kroi się na małe kawałki, które następnie są ogrzewane i mieszane, aby uwolnić serwatkę.
Dalsza część procesu nazywana jest cheddarowaniem i odróżnia wytwarzanie cheddara od produkcji innych serów. Skrzep jest ugniatany z solą, formowany i układany w stosy, które są regularnie przewracane i prasowane w celu uzyskania jednolitej tekstury sera. Ser może dojrzewać od kilku tygodni do nawet 2 lat, a im dłużej dojrzewa, tym bardziej intensywny smak zyskuje.
Tradycyjne metody produkcji stosują do dziś producenci na świecie i w Polsce, w szczególności brytyjski Cathedral City i irlandzki Kerrygold. Znanymi w USA producentami są Tillamook i Cabot Creamery. Cheddara produkują także znane polskie mleczarnie – Mlekovita czy Mlekpol. Wśród polskich dystrybutorów cheddara wyróżnia się Foodcom S.A., który jest w Polsce jednym z liderów w handlu produktami mleczarskimi, w tym także serami.
Obecnie obserwuje się rosnące koszty produkcji cheddara przy jednocześnie zwiększonym popycie na ten ser i inne sery premium. Cena na cheddar spadła na początku 2023 roku, by obecnie znów piąć się do góry.
Właściwości sera cheddar
Ser cheddar jest dosyć twardy i ma charakterystyczną, białą lub żółtopomarańczową barwę oraz intensywny, ostry smak. Można w nim wyczuć nuty kwasowości, posmak orzechów, ziemistości i intensywny aromat. Krótko dojrzewający cheddar jest bardziej miękki i ma łagodniejszy smak. Długo dojrzewający cheddar jest intensywny w smaku i zapachu, kruszący się, często zawiera też duże kryształy mleczanu wapnia wytrącające się podczas tego procesu.
Cheddar jest bogaty w substancje odżywcze. Zawiera ok. 25% tłuszczu, a także dużo białka, aminokwasów, wapń, jod, witaminę B12, witaminę A, retinol i beta-karoten. Intensywna barwa cheddara jest spowodowana najczęściej dodatkiem barwnika annato pochodzącego z nasion drzewa arnoty, soku z buraka lub ekstraktu z papryki. Ser bez barwników ma barwę zbliżoną do kości słoniowej.
Cheddar i jego rodzaje a inne sery
Rynek sera w 2024 cieszy się dużą popularnością, napędzany zapotrzebowaniem na produkty mleczne w krajach rozwijających. Wzrost popularności diety bogatej w białko oraz zwiększone zainteresowanie zdrową żywnością przyczyniają się do rosnącego popytu na naturalne i pełnowartościowe produkty premium, takie jak ser cheddar.
Cheddar to ser bardzo popularny w Wielkiej Brytanii oraz w Stanach Zjednoczonych. W USA jest na drugim miejscu ilości spożywanych serów. Na pierwszym miejscu znajduje się mozzarella. Mozzarella w bloku i cheddar to popularne rodzaje sera używanego do zapiekania, np. na pizzy lub tostach. Czym się różnią? Cheddar produkowany jest z mleka krowiego i jest serem dojrzewającym. Z jakiego mleka jest mozzarella? Produkowana jest ona tradycyjnie z mleka bawolego, jednak najłatwiej dostępna mozzarella pochodzi z mleka krowiego. Jest to ser niedojrzewający, o łagodniejszym smaku.
Wśród cheddarów wyróżniamy różne rodzaje sera. Przede wszystkim jest to cheddar biały i żółty lub czerwony, które różnią się faktem dodania – lub nie – barwnika. Dodatkowo cheddar może być wzbogacony ziołami, pieprzem lub czosnkiem. Wyróżniamy także cheddar krótko dojrzewający, który jest łagodniejszy w smaku i ma gładszą, idealną do topienia konsystencję. Niektóre cheddary poddawane są wędzeniu. W USA spotyka się różne rodzaje cheddara: łagodny, średni, ostry, bardzo ostry, w stylu nowojorskim, Vermont i inne.
Zastosowanie sera cheddar
Do czego ser cheddar może być stosowany? Podobnie jak inne sery i produkty seropodobne, może być bezpośrednio spożywany. Ze względu na jego kremową teksturę i wyrazisty smak, częsty jest także jego dodatek do tostów, cheeseburgerów czy tortilli. Szybko i równomiernie się topi, dlaczego często jest zapiekany, np. na pizzy czy z makaronem jako słynny mac and cheese. Bywa używany również do produkcji sosów, dipów, premiksów zup oraz aromatycznych dodatków do krakersów czy frytek.
Ser cheddar, będący jednym z najstarszych i najbardziej cenionych serów na świecie, ma bogatą historię i szerokie zastosowanie w kuchni. Jego charakterystyczny smak oraz wysoka wartość odżywcza sprawiają, że jest chętnie stosowany na całym świecie, również w Polsce. Przyszłość sera cheddar na rynku wydaje się być obiecująca zwłaszcza teraz, w obliczu rosnącego zapotrzebowania na wysokiej jakości produkty mleczne, w tym sery premium.
