Pasze dla bydła – najważniejsze rodzaje i proces produkcji

Ogromne znaczenie w hodowli zwierząt gospodarskich mają wysokiej jakości surowce wykorzystywane do produkcji pasz. Wpływają nie tylko na zdrowie bydła, wydajność produkcyjną, ale także na jakość produktów, takich jak mięso czy mleko. Odpowiednio skomponowane mieszanki mogą znacząco podnieść efektywność wytwarzania artykułów pochodzenia zwierzęcego. Poznaj różne typy pasz, ich znaczenie w żywieniu bydła oraz ważne aspekty dotyczące procesu tworzenia formulacji.

Czym są pasze dla bydła i z czego się składają?

Pożywienie dla bydła to odpowiednio skomponowane mieszanki składników odżywczych, które mają na celu zaspokojenie potrzeb pokarmowych zwierząt w zależności od ich wieku, wagi oraz etapu produkcji. Biorąc pod uwagę przeznaczenie i skład wyróżniamy:

• pasze wysokobiałkowe – dostarczają niezbędnych aminokwasów oraz innych składników odżywczych,
• pasze treściwe – zaopatrują zwierzęta w duże porcje energii i białka potrzebnego do prawidłowego wzrostu i produkcji,
• pasze objętościowe – stanowią podstawowy składnik diety bydła, dostarczając błonnika niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego oraz wody. Mają natomiast mniej skoncentrowanych składników. Do tej grupy zaliczamy m.in. siano, zielonkę oraz kiszonki,
• pasze mineralne i witaminowe – są ważne dla prawidłowego rozwoju i zdrowia bydła mięsnego. Zawierają składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Pasze dla bydła mięsnego

Pasze dla bydła mięsnego są bogate w białko i składniki wysokoenergetyczne, co wspiera intensywny przyrost masy ciała zwierzęcia. Innymi słowy, zawierają substancje, które mają na celu zwiększenie efektywności produkcji mięsa oraz poprawę parametrów jakościowych.

Pasze dla bydła opasowego

Takie mieszanki przyczyniają się do maksymalizacji masy ciała przy minimalnych kosztach. W ich skład wchodzą często ziarna zbóż w tym m.in. pszenica czy kukurydza, pasze objętościowe oraz dodatki witaminowo-mineralne, które wspierają zdrowie i ogólną wydolność zwierząt.

Pasze dla bydła mlecznego

W żywieniu bydła mlecznego podstawową rolę odgrywa zbilansowana dieta, która bezpośrednio wpływa na jakość i ilość produkowanego mleka. Główne zasady w komponowaniu pasz dla krów mlecznych obejmują dostosowanie składników odżywczych do fazy laktacji oraz bieżących potrzeb zwierząt, co pozwala na pełne wykorzystanie ich potencjału genetycznego.

Wykorzystuje się przede wszystkim pasze mineralne oraz dodatki witaminowe, które wpływają na jakość mleka i zdrowie zwierząt. Źródłem protein może być m.in. białko grochu, koncentrat białka sojowego czy białek serwatkowych. Pożywienie dostosowane do potrzeb krów mlecznych w znaczący sposób poprawia wydajność produkcji mleka oraz jego wartość odżywczą.

Składniki pasz i ich znaczenie w cyklu życia bydła

Podstawą diety bydła są pokarmy objętościowe, takie jak siano, sianokiszonka czy słoma. Ich ilość powinna być precyzyjnie przystosowana, aby zapewnić prawidłową dawkę pokarmową i optymalny przebieg procesów fermentacyjnych w żwaczu. W zależności od etapu laktacji, proporcje suchej masy pasz objętościowych do pasz treściwych zmieniają się, co ma na celu modyfikację diety do specyficznych potrzeb energetycznych i odżywczych krów.

Pasze treściwe są źródłem skoncentrowanej energii i białka. Powinny być podawane w kontrolowanych ilościach. Ich nadmiar może bowiem prowadzić do zaburzeń metabolicznych, takich jak ketoza, wynikająca z ujemnego bilansu energetycznego.

W czasie laktacji zapotrzebowanie krów na energię znacząco wzrasta, zwłaszcza w pierwszych tygodniach po ocieleniu. Krowy często wykorzystują wtedy rezerwy tłuszczowe i białkowe. Dlatego tak ważne jest, aby bilansować dawkę pokarmową, uwzględniając deficyt energetyczny.

Wpływ diety na jakość mleka

Jakość paszy, szczególnie jej skład i struktura, wpływa na dwa podstawowe parametry mleka – zawartość tłuszczu i białka. Pasze objętościowe są niezbędne do utrzymania odpowiedniego poziomu tłuszczu w mleku. Z kolei deficyt energetyczny w diecie w początkowym okresie laktacji może prowadzić do spadku zawartości białka.

Odpowiednio skomponowane mieszanki przyczyniają się również do:

• poprawy wydajności produkcji mięsa,
• zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób metabolicznych,
• utrzymania dobrego stanu zdrowia zwierząt,
• zwiększenia efektywności ekonomicznej gospodarstw hodowlanych.

Metody formułowania receptur paszowych

Dobre pasze dla bydła powinny być odpowiednio zbilansowane, aby spełniały potrzeby żywieniowe zwierząt. Metody formułowania receptur paszowych opierają się na analizie składników odżywczych oraz potrzebach pokarmowych bydła. W tym celu wykorzystuje się różne modele matematyczne i programy komputerowe, które pomagają w optymalizacji składu.

W procesie produkcyjnym pierwszym krokiem jest odpowiednie przetworzenie surowców. Przykładowo, zboża mogą być śrutowane (mielone), aby ułatwić ich trawienie a inne składniki suszone, aby obniżyć ich wilgotność, co zwiększa trwałość paszy. Na tym etapie określa się także odpowiednie proporcje poszczególnych składników. Po ustaleniu receptury, wszystkie surowce są mieszane równomiernie w dużych mieszalnikach, co zapewnia uzyskanie jednolitej paszy.

Wielu producentów decyduje się na granulowanie mieszanek. Takie działanie poprawia strawność paszy i ułatwia jej przechowywanie oraz transport. Gotowe produkty są pakowane w worki lub transportowane luzem do magazynów. Ważne jest, aby były przechowywane w odpowiednich warunkach, pozbawionych wilgoci i zanieczyszczeń. Na każdym etapie produkcji prowadzona jest kontrola jakości, która obejmuje monitorowanie zawartości składników odżywczych, sprawdzanie czystości mikrobiologicznej oraz testy na obecność toksyn.

Odpowiednio skomponowane pasze, dostosowane do indywidualnych potrzeb zwierząt, wpływają na jakość wytwarzanych produktów, co jest istotne zarówno dla hodowców, jak i konsumentów. Inwestycja w dobre surowce i sprawdzone metody produkcyjne to klucz do sukcesu w branży hodowlanej.