- Nowe cła USA odebrały RPA preferencyjny dostęp do rynku cukru w ramach AGOA.
- Tańszy import z Eswatini i nadprodukcja w Brazylii oraz Indiach obniżają konkurencyjność południowoafrykańskiego cukru.
- Kryzys najmocniej uderza w małych plantatorów, którzy nie mają rezerw finansowych ani narzędzi do rywalizacji.
- Redukcja zatrudnienia w sektorze grozi wzrostem ubóstwa i problemów społecznych w lokalnych wspólnotach.
Wyzwania związane z taryfami i tanim importem
Rolnicy trzciny cukrowej w Republice Południowej Afryki stanęli w obliczu podwójnego kryzysu. Prezydent Donald Trump wprowadził 30-procentowe cła na importowany cukier, co pozbawiło kraj dotychczasowych przywilejów wynikających z African Growth and Opportunity Act. Dotąd w ramach AGOA RPA mogła bezcłowo wysyłać na rynek amerykański do 24 000 ton cukru rocznie. Nowe regulacje oznaczają utratę dostępu do rynku premium, który stanowił zaledwie 5% eksportu, ale odgrywał kluczową rolę dzięki wyższym cenom i stabilnym przychodom.
Jednocześnie lokalny sektor zmaga się z konkurencją ze strony tańszych dostaw z sąsiedniego Eswatini. Globalna nadprodukcja w Brazylii i Indiach powoduje dodatkowy spadek cen, przez co południowoafrykański cukier traci konkurencyjność także na innych rynkach. W efekcie producenci zostali uderzeni zarówno od strony eksportu, jak i rynku wewnętrznego, co prowadzi do pogłębiania się problemów finansowych wielu gospodarstw.
Skutki gospodarcze i społeczne dla sektora
Przemysł cukrowniczy w RPA wart jest około 25 miliardów randów, czyli równowartość blisko 1,42 miliarda dolarów, i zapewnia pracę dla ponad 300 000 osób. Struktura sektora odzwierciedla historyczne nierówności – funkcjonuje około 26 000 małych plantatorów oraz około 1 100 dużych gospodarstw. To właśnie mali producenci najbardziej odczuwają skutki kryzysu, ponieważ nie dysponują wystarczającymi rezerwami finansowymi ani narzędziami do konkurowania z importem.
Jeden z długoletnich właścicieli plantacji w KwaDukuza zapowiedział konieczność zwolnienia około 20 pracowników, co pogłębi problemy w lokalnej społeczności. Redukcja zatrudnienia może prowadzić do wzrostu ubóstwa, niedożywienia i braku perspektyw dla całych rodzin utrzymujących się z pracy na plantacjach. Stowarzyszenie RPA Cane Growers apeluje do rządu o wynegocjowanie nowego porozumienia handlowego z USA, ale eksperci podkreślają, że nawet w przypadku sukcesu negocjacji skutki nie będą odczuwalne w obecnym sezonie.
