Przegląd rynku kakao w 2026 [Global Report]

Rok 2025 jest dla globalnego rynku kakao momentem wyraźnego przełomu. Po dwóch sezonach zakłóceń pogodowych i historycznie wysokich cen rynek zaczyna stopniowo odzyskiwać równowagę, choć poziomy kosztów pozostają znacznie powyżej średnich z poprzednich lat. Jednocześnie branża stoi przed trwałą zmianą struktury – rośnie znaczenie pełnej identyfikowalności pochodzenia, certyfikacji oraz segmentu premium, a geografia podaży ulega stopniowej dywersyfikacji. Niniejsza analiza przedstawia kluczowe mechanizmy kształtujące sytuację w 2025 roku oraz najważniejsze trendy wpływające na perspektywy rynku w 2026 roku. .

Globalna analiza rynku kakao

W 2025 roku globalny rynek kakao pozostaje napięty, choć przechodzi z fazy ostrego kryzysu do etapu drożejącej, lecz stabilniejszej normalności. Po słabych zbiorach w Afryce Zachodniej rynek w 2024 roku doświadczył historycznych wzrostów cen, a kakao stało się jednym z najlepiej performujących surowców świata. W 2025 roku prognozy wskazują na odbudowę podaży i lekką nadwyżkę, lecz ceny nadal utrzymują się znacznie powyżej poziomów z ostatniej dekady.

Po stronie podaży dominuje Afryka Zachodnia, zwłaszcza Wybrzeże Kości Słoniowej i Ghana, odpowiadające łącznie za ponad dwie trzecie światowej produkcji. Równolegle rośnie rola Ameryki Łacińskiej, szczególnie Ekwadoru, która buduje pozycję głównego źródła kakao fine flavour i coraz większej części podaży masowej. Rynek wyraźnie dzieli się więc na kakao bulk oraz segment premium/single-origin.

Po stronie popytu rośnie znaczenie nowych zastosowań: przekąsek „better-for-you”, produktów wysokobiałkowych, napojów funkcjonalnych oraz suplementów diety. Wysokie ceny zmuszają producentów do zmian receptur oraz downsizingu, jednocześnie przyspieszając premiumizację. Konsumenci akceptują wyższe ceny w produktach single-origin, o wysokiej zawartości kakao i w segmentach bean-to-bar.

Coraz silniej rośnie znaczenie kakao certyfikowanego i identyfikowalnego pod względem pochodzenia. W 2025 roku standardem stają się wymogi dotyczące traceability, w czym kluczową rolę odgrywa regulacja EUDR, wymagająca dowodów braku wylesiania i pełnej dokumentacji źródła surowca.

Analiza regionalna rynku kakao

Struktura rynku różni się istotnie w zależności od regionu, zarówno pod względem charakteru podaży, jak i dynamiki popytu, wymogów regulacyjnych oraz roli segmentów premium i certyfikowanych.

Europa

Europa pozostaje kluczowym rynkiem zarówno pod względem przetwórstwa, jak i konsumpcji, a jej wpływ na globalne standardy jakości i zrównoważonego pochodzenia jest dominujący. Holandia, Niemcy i Belgia odpowiadają za największą część europejskiego mielenia kakao, a ich zakłady stanowią główny punkt wejścia dla surowca z Afryki i Ameryki Łacińskiej.

W 2025 roku popyt wolumenowy w Europie jest stabilny, ale konsumenci wyraźnie przesuwają się w stronę produktów premium, wysokoprocentowych i single-origin. Dodatkowo europejski detal coraz mocniej wymaga od dostawców „zero-deforestation compliance”, szczegółowej dokumentacji partii oraz geolokalizacji farm, co w praktyce redefiniuje łańcuch dostaw. W sektorze marek własnych standardem staje się kakao certyfikowane (RA, Fairtrade), a w produkcji przemysłowej surowiec z pełnym traceability.

Warto podkreślić, że Europa jest regionem o najsilniejszym „regulation-driven demand”. To właśnie europejskie wymogi jakościowe i środowiskowe wyznaczają kierunek zmian globalnych, a producenci spoza UE dostosowują swoje systemy pod kątem EUDR, nawet jeśli sprzedają także do innych regionów.

Afryka Zachodnia

Afryka Zachodnia, przede wszystkim Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Nigeria i Kamerun, odpowiada za ponad dwie trzecie światowej podaży kakao i pozostaje fundamentem globalnego rynku. W 2025 roku region nadal odczuwa skutki wcześniejszych strat plonów wywołanych anomaliami pogodowymi, degradacją gleb i chorobami plantacji. Wydajności są niższe niż zakładano, a wiele plantacji wymaga odnowy, na którą rolników często nie stać przy obecnych kosztach produkcji.

Jednym z najważniejszych procesów jest cyfryzacja łańcucha dostaw. Kraje wdrażają rejestry producentów oraz mapowanie działek, aby spełnić wymogi EUDR. To ogromna zmiana operacyjna: tysiące drobnych farmerów trafia do oficjalnych baz danych, a handel coraz częściej odbywa się przez licencjonowane kooperatywy lub dużych eksporterów. Ma to konsekwencje dla struktury handlu. Maleje rola nieformalnych pośredników, a surowiec bez dokumentacji pochodzenia traci dostęp do rynków premium.

Mimo problemów strukturalnych Afryka Zachodnia nadal pozostaje nie do zastąpienia pod względem wolumenu, ale coraz wyraźniej widoczne jest ryzyko, że bez modernizacji plantacji i wsparcia rolników region może stopniowo tracić udział na rzecz Ameryki Łacińskiej.

Ameryka Północna

USA i Kanada to jedne z najbardziej dochodowych rynków dla kakao, charakteryzujące się wysoką akceptacją cenową w segmencie premium i silną dynamiką kategorii funkcjonalnych. Odbiorcy w Ameryce Północnej coraz częściej wymagają od dostawców nie tylko certyfikatów odpowiedzialnego pozyskania, ale też udokumentowanych danych ESG dotyczących warunków pracy rolników, poziomu dochodu farmerów oraz wpływu plantacji na środowisko.

Po wzroście cen w 2024 roku konsumenci w USA częściowo zaakceptowali droższe czekolady, a producenci wprowadzili zmiany receptur oraz downsizing, starając się utrzymać marże. Segment premium, wysoka zawartość kakao, single-origin, bean-to-bar, odnotował wzrost, podczas gdy segment masowy pozostaje bardziej wrażliwy na zmiany cen. Ważne jest również rosnące zainteresowanie kakao jako składnikiem funkcjonalnym: ekstrakty bogate we flawonole pojawiają się w suplementach, napojach wellness i produktach sportowych.

Ameryka Łacińska

Ameryka Łacińska to region, który w 2025 roku najszybciej zwiększa swoje znaczenie w globalnej podaży. Ekwador, Brazylia, Kolumbia i Peru zwiększają areał upraw, plony oraz udział w rynkach premium. Ekwador wyróżnia się wysoką produktywnością oraz inwestycjami w agroforestry, które poprawiają odporność upraw na zmiany klimatu i ułatwiają spełnienie wymogów EUDR.

Region jest szczególnie ważny dla segmentu fine flavour: odmiany Nacional/Arriba i inne lokalne genotypy zapewniają profil aromatyczny, którego poszukuje sektor premium. W wielu krajach rozwija się też sektor bean-to-bar, co buduje rozpoznawalność regionalnych terroir i zwiększa wartość eksportową.

W perspektywie kolejnych lat Ameryka Łacińska może stać się największym beneficjentem rosnącego zapotrzebowania na kakao certyfikowane, transparentne i łatwiejsze do audytowania.

Azja

Azja pełni podwójną rolę: rośnie jako producent, ale jeszcze szybciej jako konsument. Indonezja pozostaje największym producentem w regionie, choć jej udział w globalnym rynku spadł w ostatniej dekadzie z powodu konkurencji innych upraw. Filipiny, Wietnam i Malezja zwiększają produkcję, często w systemach agroforestry, aby wejść do segmentu premium.

Popyt rośnie dynamicznie. najbardziej w Chinach i Indiach, gdzie czekolada przechodzi transformację z dobra okazjonalnego do produktu codziennego dla rosnącej klasy średniej. W Japonii i Korei silny jest trend „high cacao, low sugar”, co zwiększa zapotrzebowanie na kakao wyższej jakości.

Azja jest również ważnym importerem kakao z Ameryki Łacińskiej, szczególnie w segmencie rzemieślniczym i single-origin, co dodatkowo pobudza globalną konkurencję o surowiec premium.

Bliski Wschód i Afryka Północna

Region MENA pozostaje silnie uzależniony od importu kakao i półproduktów. Wysoka konsumpcja słodyczy, zwłaszcza w okresach świątecznych, utrzymuje stabilny popyt nawet przy wyższych cenach. Szczególnie ZEA, Arabia Saudyjska i Katar rozwijają segment premium i luksusowy, podczas gdy Egipt i Maroko koncentrują się na produktach masowych.

W regionie rośnie zapotrzebowanie na kakao z certyfikatami halal, bio oraz fair-trade, a konsumenci coraz bardziej interesują się transparentnością pochodzenia. MENA jest również bardzo wrażliwa na koszty logistyki: zmiany stawek frachtowych i kursu dolara wpływają na strukturę importu, czasami przesuwając zakupy między Afryką Zachodnią a Ameryką Łacińską.

Trendy i prognozy

Najważniejszym zjawiskiem w 2025 roku jest przejście rynku kakao z fazy ostrego deficytu do etapu ograniczonej, ale stabilizującej się podaży. Prognozy na 2026 rok wskazują na stopniową odbudowę produkcji, zwłaszcza poza Afryką Zachodnią, oraz umiarkowaną normalizację cen, choć prawdopodobnie utrzymają się one powyżej poziomów z ostatniej dekady. W scenariuszu bazowym zakłada się, że globalna konsumpcja będzie rosła w tempie kilku procent rocznie, a wartość rynku szybciej dzięki utrzymującym się wysokim kosztom surowca i wzrostowi segmentu premium.

Drugim kluczowym trendem jest umocnienie wymogów dotyczących identyfikowalności i odpowiedzialności środowiskowej. EUDR staje się rynkowym punktem odniesienia i wymusza inwestycje w mapowanie farm, systemy śledzenia partii i audyty. Dla wielu odbiorców liczy się już nie tylko jakość fizyczna surowca, ale również kompletna dokumentacja pochodzenia i dowody braku wylesiania.

Trzecim elementem jest zmiana geograficzna podaży. Afryka Zachodnia pozostaje kluczowa, lecz jej strukturalne problemy sprzyjają rosnącej roli Ameryki Łacińskiej i wybranych krajów Azji, zwłaszcza tam, gdzie łatwiej spełnić wymogi traceability i produkcji w systemach agroforestry. Ekwador i inni producenci latynoamerykańscy intensywnie zwiększają areał, plony i udział kakao premium.

Czwartym trendem jest polaryzacja konsumpcji czekolady. Segment „pure indulgence” utrzymuje się dzięki produktom wysokoprocentowym i premium, podczas gdy „conscious choices” koncentrują się na składzie, niższej zawartości cukru i certyfikatach. Między nimi rozwija się segment „balance”, łączący przyjemność z lepszym składem, co zmienia wymagania dotyczące jakości i pochodzenia surowca.

Piątym kierunkiem pozostaje profesjonalizacja produkcji w krajach pochodzenia. Wzrost znaczenia lepiej zorganizowanych kooperatyw i przetwórców pracujących w standardach BRC, IFS czy bio stabilizuje jakość i ułatwia spełnienie wymogów rynkowych. Coraz więcej państw inwestuje też w lokalną produkcję masy, masła i pudru, co stopniowo przesuwa handel z eksportu ziarna w stronę eksportu półproduktów o wyższej wartości dodanej.

W 2025 roku rynek kakao zaczął wreszcie się ochładzać po ubiegłorocznym, historycznym skoku cen, choć nie powrócił już do dawnej równowagi. Cały łańcuch dostaw działa dziś według nowej logiki, w której wiarygodna informacja o pochodzeniu surowca liczy się niemal tak samo jak jego cena. Choć formalne wejście w życie regulacji EUDR zostało opóźnione, już teraz wymuszają one zmiany i przygotowania po stronie producentów i przetwórców, czyniąc pełną identyfikowalność praktycznym standardem rynkowym. Jednocześnie podaż kakao pozostaje bardzo mało elastyczna i nawet bardzo wysokie ceny nie są w stanie szybko przełożyć się na większą produkcję, ponieważ nowe nasadzenia potrzebują lat, by zacząć owocować. W efekcie każdy trwały wzrost popytu na kakao premium lub certyfikowane natychmiast wywiera presję na dalszy wzrost cen. Rynek wchodzi w fazę wyraźnej segmentacji oraz rosnącej wrażliwości na jakość i transparentność, a czynniki te będą kształtować nadchodzące sezony.

Co więcej, ostatnia korekta cen kakao może sprzyjać ponownemu wzrostowi sprzedaży produktów czekoladowych, ponieważ niższe koszty surowca powinny stopniowo przełożyć się na ceny detaliczne. To z kolei może pobudzić popyt konsumencki i zapewnić krótkoterminowe wsparcie dla sektora przetwórstwa, mimo że branża wciąż funkcjonuje w realiach nowej, bardziej wymagającej struktury podaży oraz rosnących wymogów w zakresie traceability.

Marcin Stradowski

Partner w Foodcom S.A.

Global Reports od Foodcom S.A.

Ciekawi Cię, co będzie dalej z kakao? Odkryj najnowsze trendy i spostrzeżenia, które będą kształtować 2026 rok. Odwiedź nasz blog, ponieważ regularnie aktualizujemy nasze raporty globalne. Bądź na bieżąco z Foodcom S.A.