Odtłuszczone mleko w proszku (SMP)
W 2020 r. całkowity światowy eksport OMP spadł o 2,3% w porównaniu z rokiem poprzednim i wyniósł łącznie 2,5 mln ton. Obniżony popyt pochodził od głównych importerów, zwłaszcza w Rosji, gdzie krajowa produkcja OMP wzrosła między majem a sierpniem, oraz w Meksyku, gdzie lokalne produkty zaspokoiły popyt ze strony przemysłu przetwórstwa spożywczego.
Główne przepływy handlowe OMP
Podczas gdy w poprzednich latach UE wiodła prym na światowym rynku, w czasie pandemii Stany Zjednoczone prawie nadrobiły zaległości, ponieważ UE ograniczyła eksport OMP o 13,9% do 828 000 ton w stosunku do 2019 roku. W tym samym okresie USA wyeksportowały 819,00 ton – wzrost o 16,2% w porównaniu do 2019 r. Nowa Zelandia i Australia są nadal głównymi graczami na rynku z eksportem odpowiednio 356,000 ton i 130,000 ton OMP w 2020 r.
Ogólny spadek eksportu OMP z UE był w dużej mierze spowodowany niższymi zakupami od partnerów z Azji Wschodniej – zwłaszcza Indonezji, Malezji i Filipin. Jednak w styczniu i lutym 2021 r. sytuacja uległa odwróceniu, a Filipiny zwiększyły zakupy o 126% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku, podczas gdy eksport do Indonezji również wzrósł o 68%. Inne znaczące wzrosty w pierwszych dwóch miesiącach 2021 r. pochodziły z Pakistanu i Jemenu, gdzie wzrost wyniósł odpowiednio 134% i 90,89%.
Notowania
Średnia cena OMP na rynku globalnym wyniosła 2 440 USD za tonę w 2019 roku. W ubiegłym roku najwyższą cenę odnotowano w styczniu na poziomie 2 927 USD za tonę, podczas gdy najniższą odnotowano w kwietniu na poziomie 2 279 USD za tonę. W pierwszych miesiącach 2020 r., podobnie jak w przypadku innych przetworów mlecznych, ceny OMP spadły z powodu zmniejszonych zakupów od głównych importerów. Jednak od maja ceny zaczęły ponownie rosnąć i ostatecznie podniosły średnią roczną o 6,8% ze względu na niedobór podaży w Europie i ożywiony popyt ze strony importerów z Bliskiego Wschodu i Azji.
Pełnotłuste mleko w proszku (FCMP) / Pełne mleko w proszku (WMP)
W 2020 r. całkowity globalny eksport WMP wyniósł ponad 2,67 mln ton – wzrost o 1,9% w porównaniu z rokiem poprzednim. Zwiększony popyt pochodził od głównych importerów na Bliskim Wschodzie i w Afryce, w tym Arabii Saudyjskiej, Algierii, Sudanu, Omanu, Nigerii, ale także Brazylii i Australii. Na rynku azjatyckim popyt na WMP był niższy ze strony kluczowych importerów, takich jak Bangladesz, Chiny, Singapur i Indonezja.
Sytuacja na świecie
Podczas pandemii największy wzrost eksportu WMP odnotowano w Argentynie w 2020 r., gdzie dostawy wzrosły o 53,5% w porównaniu do 2019 r. i wyniosły około 148 000 ton. Było to w dużej mierze spowodowane zwiększonym popytem ze strony Brazylii i Algierii. Zjednoczone Emiraty Arabskie wyeksportowały podobne ilości produktu – w 2020 r. kraj ten wysłał 141 000 ton WMP. Na rynku globalnym Nowa Zelandia od lat jest kluczowym eksporterem WMP ze średnimi rocznymi dostawami na poziomie 1,35 mln ton WMP w latach 2016-2018. W 2020 r. kraj ten nadal pozostaje liderem z 1,53 mln ton wysłanego produktu, co stanowi 57% światowego eksportu w tym roku. Nieznaczny spadek rok do roku o 0,2% wynikał z niższego światowego handlu wywołanego pandemią. WMP z Nowej Zelandii trafia głównie do Chin – w 2020 roku łączne zakupy wyniosły 652 989 ton. Dane od stycznia do marca 2021 r. pokazują 43,92% wzrost zamówień WMP z Chin w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Jednak najbardziej znaczący wzrost nabywców z Nowej Zelandii pochodzi z Indonezji, gdzie w pierwszych trzech miesiącach 2021 r. zamówienia wzrosły o 69,18%.
Rynek europejski
Unia Europejska (w tym Wielka Brytania i Irlandia Północna) wyeksportowała 332 000 ton WMP – wzrost o 11,5% w porównaniu z rokiem poprzednim. Europejski produkt dotarł głównie do krajów regionu MENA i Chin. Obecnie wiodącym nabywcą WMP z UE jest Oman – w styczniu i lutym 2021 r. kraj ten zakupił łącznie 11 067 ton produktu, co stanowi wzrost o 38% w porównaniu z tym samym okresem w poprzednim roku. Głównymi dostawcami do Omanu były Szwecja, Dania, Niemcy i Belgia. Na początku 2020 r. Nigeria była drugim co do wielkości nabywcą WMP z UE, ale w styczniu i lutym 2021 r. Chiny wspięły się na drugą pozycję z zamówieniami na 2 728 ton produktu – wzrost o 21% w porównaniu z zeszłorocznymi liczbami w tym okresie. Nigeria spadła na trzecie miejsce z zakupami na poziomie 2 599 ton. Porównując zmiany w eksporcie rok do roku w styczniu i lutym, największy wzrost odnotowano na Kubie – zamówienia wzrosły z 435 ton w 2020 r. do 1 660 ton w 2021 r., podczas gdy największy spadek o 56% odnotowano w Kuwejcie.
Ceny
Średnia cena WMP na rynku globalnym wyniosła 3 186 USD za tonę w 2019 roku. W ubiegłym roku najwyższą cenę produktu odnotowano w styczniu na poziomie 3 241 USD za tonę, a najniższą odnotowano w maju na poziomie 2 759 USD za tonę. Średnia roczna cena WMP spadła o 4,5% w 2020 r. i była spowodowana niższymi dostawami do głównych importerów w Azji, takich jak Chiny, Malezja, Bangladesz i Singapur.
Mleko w proszku wypełnione tłuszczem (FFMP)
W ubiegłym roku całkowity globalny eksport FFMP wyniósł 2 720 000 ton, co oznacza wzrost z 2 704 000 ton w 2019 r. W 2020 r. całkowity eksport FFMP pochodzącego z UE wyniósł 1 141 473 ton, co oznacza wzrost o 0,48% w porównaniu z rokiem poprzednim. W styczniu i lutym 2021 r. UE wyeksportowała 190 000 ton produktu w porównaniu do 197 000 ton wysłanych w tym samym okresie ubiegłego roku.
Chiny – ważny gracz
Stany Zjednoczone zaimportowały łącznie 55 000 ton produktu w okresie od stycznia do marca 2021 r., co oznacza wzrost z 45 000 ton zaimportowanych w pierwszych trzech miesiącach 2020 roku. Ponad 54% dostaw pochodziło od kanadyjskich dostawców, a 8% zamówiono w Chinach.
W pierwszych trzech miesiącach 2021 r. Chiny zwiększyły zamówienia na FFMP z Holandii do 3 061 ton – wzrost o 33,67% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Nowa Zelandia została zatem zdetronizowana na drugim miejscu z 2 947 tonami produktu dostarczonego w tym samym czasie. W skali globalnej Tajwan zwiększył dostawy FFMP do Chin o 359% w pierwszych trzech miesiącach 2021 roku. Francja dostarczyła o 159% więcej produktu niż w okresie od stycznia do marca 2020 r. i uplasowała się na trzecim miejscu pod względem wielkości dostaw z 2 887 tonami dostarczonymi do Chin.
Kazyny i kazeiniany (w tym kazeina podpuszczkowa i kazeina kwasowa)
W styczniu i lutym 2021 r. Nowa Zelandia była liderem w globalnym eksporcie kazeiny i kazeinianów z 14 742 tonami wysłanymi, co oznacza 23% spadek w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. W tym samym czasie UE zdołała zwiększyć dostawy kazeiny i kazeinianów o 2% do łącznie 10 890 ton. Kanada zwiększyła dostawy o 106%, podczas gdy dostawy z Chin spadły o 69%. Jednak największy wzrost odnotowano w Indiach z zaledwie 2 ton produktu wysłanego w styczniu 2020 r. do około 424 ton w pierwszym miesiącu 2021 r.
Na początku 2021 r. wśród głównych importerów kazein i kazeinianów nadal przodują Stany Zjednoczone z zamówieniami na łącznie 10 686 ton produktu, z czego 47% pochodziło z UE. Chiny zajmują drugie miejsce ze wzrostem zakupów kazein i kazeinianów o 82% w porównaniu do stycznia-lutego 2020 r. na 7 363 tony tych towarów. Chińscy importerzy są coraz bardziej zainteresowani produktami z UE – 46% przesyłek w styczniu i lutym pochodziło z UE w porównaniu do 30% w tym samym okresie ubiegłego roku.
Laktoza
Główni eksporterzy
W pierwszych dwóch miesiącach 2021 r. Stany Zjednoczone wyeksportowały najwięcej laktozy na rynku światowym, wysyłając łącznie 51 413 ton, co oznacza spadek o 21% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. UE (bez Wielkiej Brytanii) zajęła drugie miejsce z 39 727 tonami wyeksportowanej laktozy i 7% spadkiem w porównaniu ze styczniem i lutym ubiegłego roku. Nowa Zelandia uplasowała się na trzecim miejscu z 3 901 tonami i wzrostem o 48%. Inne znaczące wzrosty pochodziły z Indii, gdzie dostawy wzrosły o 69% i Turcji, gdzie eksport wzrósł o 188%.
Główni importerzy
Jeśli chodzi o import, Nowa Zelandia zmniejszyła zamówienia na laktozę w styczniu i lutym 2021 r. o 21% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Łącznie kraj zaimportował 14 275 ton produktu, z czego 46% pochodziło z UE – wzrost z 35% w okresie styczeń-luty 2020 roku. Największe zamówienia na rynku globalnym dokonane w tym okresie pochodziły z Chin na łączną ilość 14 678 ton, z czego 32% pochodziło z UE. Zmiany w zamówieniach różniły się w zależności od kraju w pierwszych dwóch miesiącach 2021 r., ale widać, że popyt na produkt pochodzący z UE rośnie, nawet jeśli całkowita waga zamówień spada. Udział wysyłek laktozy z UE wzrósł w okresie styczeń-luty 2021 r. wśród prawie wszystkich głównych importerów. Największą zmianę odnotowano w dostawach do Indonezji, gdzie w styczniu 2020 r. tylko 17% zamówień laktozy pochodziło z UE, a w pierwszym miesiącu 2021 r. liczba ta wzrosła do 45%. W tym samym okresie Indie zwiększyły import laktozy pochodzącej z UE z 44% do 49%, mimo że ogólne zamówienia spadły o 39% do 3 396 ton w styczniu 2021 r.
Cytaty
W okresie od stycznia do maja 2021 r. średnia miesięczna cena laktozy wynosiła 945 USD za tonę, co stanowi wzrost o 29,44% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Najnowsza cena z maja 2021 r. wynosi 992 USD za tonę produktu.
Mleko w proszku
Główni eksporterzy serwatki w proszku
W 2020 roku światowy roczny eksport serwatki wyniósł 1,94 mln ton, co oznacza wzrost z 1,72 mln ton w roku poprzednim.Światowy eksport WPI wyniósł 115 000 ton, co oznacza wzrost z 95 000 ton w 2019 roku. Stany Zjednoczone wyeksportowały łącznie 150 000 ton serwatki w proszku w okresie od stycznia do marca 2021 r., z czego 140 000 ton stanowiła słodka serwatka mleczna i WPC, podczas gdy dostawy izolatu białka serwatkowego wyniosły 16 000 ton. W przypadku obu kategorii zamówienia pochodziły głównie z Chin, które w tym okresie zwiększyły zakupy serwatki w proszku pochodzącej z USA o 116% i o 67,21% w przypadku WPI.
Nowa Zelandia
Nowa Zelandia wysłała 25 000 ton serwatki w proszku w pierwszych trzech miesiącach 2020 r. W porównaniu do 27 000 ton w tym samym okresie tego roku, z czego 13 789 ton dotarło do Stanów Zjednoczonych. W tym samym okresie Chiny zwiększyły zamówienia na nowozelandzką serwatkę w proszku o 72,97%, podczas gdy Indonezja zmniejszyła zakupy o 70,86%. Chiny są również kluczowym nabywcą WPI z Nowej Zelandii z zamówieniami na 2 576 ton w pierwszych trzech miesiącach 2021 r., co stanowi wzrost o 79,65% w porównaniu z zeszłorocznymi liczbami w tym samym okresie. Główne zmiany w zamówieniach na nowozelandzki WPI pochodziły z Korei Południowej i Holandii, zwiększając zakupy odpowiednio o 436% i 233% w porównaniu z tym samym okresem w 2020 roku.
Główni importerzy serwatki w proszku
Pod względem importu Chiny są światowym liderem w imporcie serwatki w proszku jako dodatku do pasz dla zwierząt. Wybuch afrykańskiego pomoru świń zmniejszył dostawy, ale tylko na krótki czas, ponieważ popyt rośnie. Stany Zjednoczone zamówiły 22 000 ton serwatki w proszku w okresie od stycznia do marca 2021 r., zmniejszając dostawy z Niemiec o ponad 88% w miejsce zwiększonych dostaw z Danii o 51,16%. Podczas gdy Nowa Zelandia jest nadal największym dostawcą WPI do Stanów Zjednoczonych z zamówieniami zwiększonymi o 116% w okresie styczeń-marzec 2021 r., Dania zajmuje drugie miejsce ze wzrostem o 38,18% i łącznie 603 tonami dostarczonego produktu. Białoruś importuje serwatkę w proszku prawie wyłącznie z Rosji, zwiększając zamówienia z 402 ton w okresie styczeń-marzec 2020 r. do 999 ton w pierwszych trzech miesiącach 2021 r.
Ceny
Podczas gdy w 2020 r. unijna cena serwatki w proszku była stosunkowo stabilna w przedziale 72-82 euro za 100 kg i wynosiła średnio 76,1 euro za 100 kg, w 2021 r. zaczęła gwałtownie rosnąć, a ostatnia cena z maja 2021 r. wyniosła 100 euro za 100 kg. W okresie od stycznia do maja 2021 r. średnia miesięczna cena izolatu białka serwatkowego w USA wyniosła 2290 USD za tonę, co stanowi wzrost o 4,05% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku.
Perspektywy
Oczekuje się, że główni eksporterzy produktów mlecznych, w tym Unia Europejska, Nowa Zelandia i Stany Zjednoczone, będą nadal dominować na rynku w ciągu najbliższych kilku lat. Argentyna zwiększa dostawy WMP i oczekuje się, że do 2029 r. będzie posiadać 5% światowego eksportu. Białoruś zacieśnia stosunki handlowe z Rosją i oczekuje się, że będzie głównym dostawcą produktów mlecznych do tego kraju. Chiny pozostaną kluczowym importerem produktów mleczarskich, zwłaszcza WMP. Kraj ten wdraża również nowy protokół celny, który pozwoli na dywersyfikację źródeł importu serwatki w proszku. W najbliższej przyszłości produkt ma pochodzić z takich krajów jak Wietnam, Chorwacja, Kazachstan, Serbia i Słowacja. Oczekuje się, że wysiłki kraju zmierzające do zwiększenia produkcji krajowej zmniejszą import WMP, zwłaszcza z Nowej Zelandii. Oczekuje się, że Stany Zjednoczone i Oceania pozostaną kluczowymi dostawcami mleka w proszku do krajów regionu Azji Południowo-Wschodniej.
Pandemia wywołała znaczące zakłócenia w międzynarodowym handlu mleczarskim i nadal powoduje wiele niewiadomych w nadchodzącym okresie. Lokalne ograniczenia mogą dodatkowo zakłócić łańcuch dostaw w poszczególnych regionach lub w skali globalnej. Zmiany klimatyczne i nieoczekiwane zjawiska pogodowe, takie jak powodzie lub susze, mogą zakłócić produkcję mleka, powodując zmienność cen. Wysiłki legislacyjne mające na celu zminimalizowanie rozprzestrzeniania się chorób zwierząt, takich jak afrykański pomór świń, mogą ograniczyć handel mieszankami pastwiskowymi.
