Najpopularniejsze rodzaje kaw i ich właściwości: odkrywamy świat kawy 

Kawa to napój, który od wieków towarzyszy ludziom na całym świecie. Poranna filiżanka espresso, delikatne cappuccino, kawa specialty parzona alternatywnymi metodami czy szybka kawa rozpuszczalna – rodzajów kawy, możliwych smaków i sposobów jej przyrządzania jest wiele. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym rodzajom kawy, zarówno jeśli chodzi o gatunek, pochodzenie, jak i formę.

Najpopularniejsze gatunki kawy – nie tylko robusta i arabica!

Najpopularniejszymi gatunkami kawy na świecie są bez wątpienia arabica (Coffea arabica) i robusta (Coffea canephora). Co je od siebie odróżnia?

Klasyczna Arabica

Arabica uznawana jest za kawę najwyższej jakości. Stanowi ok. 60-70% rynku kawy, co czyni z niej najchętniej kupowaną kawę na świecie. Kawa arabica uprawiana jest w wysokich partiach gór, jest wrażliwa na warunki pogodowe, choroby i szkodniki, a jej smak w dużej mierze zależy od miejsca, z którego pochodzi i sposobu jej obróbki – może to być proces naturalny (suchy) lub mokry. Generalnie jest to kawa łagodna o złożonym smaku, w którym można wyczuć nuty owocowe, kwiatowe, kakaowe czy cytrusowe.

Robusta – popularny dodatek do mieszanek kawy

Robusta to gatunek mniej wymagający w uprawie, a więc i tańszy. Na rynku 30-40% kawy to właśnie robusta. Zawiera ona więcej kofeiny, a jej smak jest bardziej intensywny i gorzki niż w przypadku arabiki. Robusta często używana jest do produkcji kaw rozpuszczalnych, a także jako dodatek do blendów z arabiką. Rodzaje kawy robusta również zależą od miejsca pochodzenia, sposobu obróbki, a także wielkości ziaren.

Inne gatunki kawy

Poza arabiką, robustą i wspomnianymi mieszankami obu tych gatunków, na rynku kawowym spotkać możemy także inne kawy. Jedną z nich jest liberica (Coffea liberica). Gatunek ten pochodzi z kawowca o znacznie większych rozmiarach, a smak kawy ma drzewne lub dymne nuty. Liberica stanowi jedynie 1-2% światowej produkcji kawy. Odmianą liberiki jest excelsa, czasami uznawana za osobny gatunek.

Zachęcamy do przeczytania naszego artykułu: https://foodcom.pl/uprawa-i-produkcja-kawy-od-ziarna-do-filizanki/

Rodzaje kaw ze względu na pochodzenie – nie tylko gatunek wpływa na smak!

Na smak kawy wpływa nie tylko gatunek kawowca, ale też w dużym stopniu miejsce uprawy kawy. Nawet ten sam kraj pochodzenia i gatunek kawy nie gwarantuje podobnego smaku – często decyduje rejon, wysokość upraw, konkretna plantacja i metody obróbki ziaren.

Większość kawy pochodzi z Afryki lub Ameryki Południowej. Każdy z tych kontynentów cechuje się innymi smakami. Przyjrzyjmy się, jakimi smakami charakteryzują się kawy z popularnych kawowych krajów.

Kawy z Ameryki Łacińskiej

Kawa z Ameryki Południowej i Środkowej może zawierać różne nuty smakowe: cytrusowe, kwiatowe, czekoladowe, orzechowe, tytoniowe czy waniliowe. Szczególnie znane są:

• kawa z Kolumbii – kolumbijska kawa to zazwyczaj pełne body oraz wyrównany, klasyczny balans smaku; cechuje ją delikatna kwasowość, a także różnorodne owocowe nuty, można w niej także wyczuć karmel czy czekoladę;
• kawa z Brazylii – charakteryzuje się delikatną kwasowością, słodyczą, czekoladowym lub orzechowym posmakiem, a czasami także nutami korzennymi czy owocowymi;
• kawa z Kostaryki – jest znana z czystego smaku, średniej kwasowości i nut owocowych, kwiatowych oraz czekoladowych;
• kawa z Jamajki – arabica z Jamajki, taka jak Jamaica Blue Mountain, to jedna z najbardziej luksusowych kaw na świecie – o subtelnym, delikatnym, wyrównanym smaku, z nutami czekolady, kwiatów i owoców;
• kawa z Hondurasu – jest to głównie arabica ceniona za złożony profil smakowy, wysoką jakość i subtelne aromaty owoców tropikalnych oraz karmelu;
• kawa z Gwatemali – arabica z tego rejonu cechuje się bogatym, pełnym smakiem z nutami czekolady, przypraw i owoców tropikalnych.

Kawy afrykańskie

Kawa afrykańska to zazwyczaj produkt o nutach cytrusowych i czasami delikatnym smaku kakao. Kraje afrykańskie produkujące kawę to m.in.:

• kawa z Etiopii to głównie arabica – Etiopia jest kolebką tego gatunku kawy; kawa z Etiopii jest mocno aromatyczna i kwasowa, może jednak przejawiać także delikatną słodycz oraz bogaty wachlarz nut owocowych: cytrusowych, jagodowych oraz kwiatowych czy czekoladowych;
• kawa z Kenii – słynie z wysokiej kwasowości, intensywnego smaku i soczystych nut owocowych.

Kawy azjatyckie

W kawie azjatyckiej da się wyczuć często nuty korzenne i ziemiste. Znane azjatyckie kawy to na przykład:

• kawa z Wietnamu – jest to najczęściej robusta o intensywnym smaku, wyczuwalnej goryczce i czekoladowym posmaku;
• kawa z Indii – cechuje się charakterystycznym smakiem ze względu na specyficzny sposób obróbki – monsunowanie; indyjska kawa jest łagodna, ma niską kwasowość, gładką teksturę i nuty przypraw, czekolady oraz orzechów.

Sposób obróbki kawy a jej smak

Rodzaje kawy ziarnistej i jej smaki zależą również od sposobu jej obróbki. Jak już wspomniano, wyróżniamy tu proces naturalny, czyli suchy, oraz proces mokry. Naturalna obróbka kawy polega na suszeniu owoców kawowca wraz z miąższem na słońcu, natomiast proces mokry to fermentacja ziaren po ich oddzieleniu od miąższu. Proces naturalny nadaje kawie delikatniejszy, mniej kwasowy smak, natomiast proces mokry – wydobywa z niej ukryte nuty smakowe.

Charakterystycznym sposobem obróbki kawy jest jej monsunowanie, czyli wystawianie ziaren na działanie wiatrów monsunowych. Proces trwa kilkanaście tygodni, w trakcie których ziarna wchłaniają wilgoć z powietrza, przez co zwiększają swoją objętość i zmieniają kolor na żółty, a powstająca z nich po wysuszeniu kawa jest łagodniejsza i zyskuje wyjątkowy smak.

W kontekście obróbki ziaren kawy nie można nie wspomnieć o stopniu ich palenia. Ziarna mocno palone, ciemnobrązowe lub czarne, charakteryzują się często aromatami ziemistymi, drzewnymi, wyczuwa się w nich także smak kakao. Jaśniejsze odcienie brązu to kawy o wyraźniejszych owocowych i kwiatowych nutach, a jasno palone ziarna mogą mieć korzenny aromat.

Różne formy kawy – kawa ziarnista, a może rozpuszczalna?

Kawa kupowana dostępna dla konsumentów może występować w różnej formie. Najbardziej jakościową jest kawa ziarnista w postaci całych ziaren do samodzielnego zmielenia. Świeżo zmielone ziarna dają napój o bogatym aromacie i smaku. Inną opcją jest kawa mielona. W tym przypadku mamy mniejszą kontrolę nad jakością kawy, zarówno w kontekście jakości ziaren i gatunku kawy, jak i jej aromatu, natomiast zyskujemy wygodę i możliwość szybkiego przygotowania napoju.

Osoby, które ponad czysty smak kawy stawiają jej działanie pobudzające i wygodę przygotowywania, często wybierają kawę rozpuszczalną. Gotowa do przygotowania napoju rozpuszczalna kawa jest zazwyczaj produkowana z robusty lub mieszanki robusty z arabiką, przy czym rzadko jest to kawa najwyższej jakości. Rodzaje kawy rozpuszczalnej obejmują trzy formy: kawy w proszku, granulowanej lub kawy liofilizowanej w kryształkach.

Na smak kawy wpływa także sposób jej zaparzenia. Zmieloną kawę ziarnistą można przygotować bowiem na różne sposoby: bezpośrednio zalewając ją wrzątkiem, w kawiarce, ekspresie ciśnieniowym, przelewowym, french pressie, a także alternatywnie, np. w chemexie, aeropressie czy dripperze.

Świat kawy to bogactwo smaków i aromatów. Kluczowe jest, by dostosować właściwości kawy do swoich preferencji – nie ma tu wyborów lepszych i gorszych, gdyż każdy rodzaj kawy ma swoje unikalne cechy, które czynią go wyjątkowym. Warto poznać pochodzenie i właściwości różnych kaw, a także eksplorować napoje pochodzące z różnych zakątków globu, odkrywając nowe smaki. Pomóc może w tym Foodcom S.A., który w swojej ofercie ma kawy z całego świata.