- Arabica i robusta to dwa najpopularniejsze gatunki kawy.
- Arabica uznawana jest za kawę wyższej jakości, podczas gdy robusta jest tańsza i łatwiejsza w uprawie.
- Kawy te różnią się wyglądem ziaren, warunkami uprawy, metodami produkcji, zawartością kofeiny, a przede wszystkim – smakiem i aromatem.
Arabica czy robusta – jakie są różnice?
Wielu kawoszy przy wyborze ulubionego napoju waha się pomiędzy arabiką i robustą. Gatunki te stanowią dwa podstawowe typy kawy na świecie. Różnią się pod wieloma względami – od warunków uprawy i przetwarzania, przez zawartość kofeiny po smak i aromat. Przyjrzyjmy się kluczowym różnicom między arabiką a robustą, by ułatwić wybór każdemu miłośnikowi kawy.
Różne pochodzenie i warunki uprawy
Arabica i robusta różnią się przede wszystkim pochodzeniem i warunkami, w jakich uprawiane są rośliny kawowca.
Arabica to starszy i bardziej wymagający gatunek kawy, który pochodzi z wyżyn Etiopii. Obecnie rynek kawy korzysta z upraw pochodzących nie tylko z Afryki, ale też z Ameryki Łacińskiej czy Indonezji. Arabikę uprawia się na dużych wysokościach (od 1300 do nawet 2800 m n.p.m.). Kawa ta jest bardziej wrażliwa na warunki środowiska i bardziej podatna na choroby.
Robusta pochodzi z niżej położonych, cieplejszych regionów Afryki Zachodniej i Środkowej. Jest bardziej odporna na szkodniki i choroby, co sprawia, że jej uprawa jest łatwiejsza i tańsza. Główne kraje produkujące robustę to Wietnam, Brazylia i Indonezja.
Smak i aromat – kluczowa różnica
Jedną z największych różnic między arabiką a robustą jest profil smakowy kawy. Wielu konsumentów zastanawia się, która kawa jest kwaśna arabica czy robusta, a która z nich jest bardziej intensywna?
Arabica zawiera więcej cukru i złożonych związków aromatycznych, przez co cechuje ją łagodniejszy, bardziej złożony smak, często z nutami owocowymi, kwiatowymi, czekoladowymi lub karmelowymi. Jej charakterystyczną cechą jest wyraźniejsza kwasowość, co nadaje kawie świeżości.
Kawa robusta jest znacznie mocniejsza, bardziej gorzka i ziemista. W smaku dominują nuty orzechowe, drzewne i czekoladowe, a jej kwasowość jest znacznie niższa. Ze względu na swój intensywny, cierpki charakter, często stosuje się ją w mieszankach ziaren i w kawach rozpuszczalnych.
Wygląd i jakość ziaren
Jeśli chodzi o wygląd ziaren, w przypadku arabiki są one większe i bardziej podłużne, mają też charakterystyczne pęknięcie w kształcie litery „S”. Ziarna występują w różnych rozmiarach, np. w przypadku kawy Brazil Santos Arabica wyróżniamy ziarna średnie (14-16) lub duże (17-18). Większe ziarna uznaje się za bardziej wartościowe.
Ziarna Robusty są mniejsze, okrąglejsze, a ich pęknięcie jest proste. Są one twardsze i bardziej zwarte, co ma znaczenie przy ich obróbce oraz paleniu. Mogą one również występować w różnych wielkościach, np. w przypadku kawy robusta z Ugandy rozróżnić można ziarna średnie o wielkości 15 mm i duże o wielkości 18 mm.
Arabica uznawana jest za najbardziej wartościową kawę. W ocenie jakości kawy używane są takie oznaczenia, jak Grade, gdzie Grade-1 to kawa o jakości specialty, 2 – premium, 3 – standardowa kawa, a 4 i 5 – kawa o niskiej jakości. Zazwyczaj kawy Grade-1 to najlepsze arabiki, jednak wysokiej jakości robusta również może osiągnąć dobrą ocenę w systemach klasyfikacji.
Arabica a robusta – różnice w obróbce ziaren
Kawa arabika i robusta przechodzą podobne procesy obróbki. Najczęściej stosuje się metodę na mokro (washed) oraz na sucho (metoda naturalna).
Arabica jest częściej poddawana obróbce mokrej, co pozwala wydobyć jej czyste nuty smakowe, podkreślając kwasowość kawy. Robusta jest natomiast często przetwarzana metodą „natural”, co wzmacnia jej intensywny charakter. Obie metody są stosowane jednak dla obu gatunków kawy. Przykładem może być Mexico Robusta Washed przetwarzana tradycyjną metodą mokrą – Giling Basah.
Zawartość kofeiny
Robusta zawiera około 2 razy więcej kofeiny niż arabica (2,2-2,7% vs. 1,2-1,5%). Sprawia to, że ma ona silniejsze działanie pobudzające i bardziej intensywny smak. Wysoka zawartość kofeiny działa również jako naturalny środek ochronny przed szkodnikami, dzięki czemu uprawy robusty są bardziej odporne.
Koszt kawy
Arabica jest nie tylko bardziej popularna, ale też droższa ze względu na bardziej wymagającą uprawę i wyższą jakość smakową. Robusta, ze względu na większą wydajność i łatwiejszą produkcję, jest tańsza i częściej stosowana w tańszych mieszankach oraz kawie rozpuszczalnej.
Podsumowując cechy obu gatunków kaw, nie można jednoznacznie stwierdzić, która jest lepszym wyborem. Oba gatunki mają swoje miejsce na rynku, a jedną z zaufanych firm, która zajmuje się śledzeniem trendów i dostarczaniem najwyższej jakości ziaren z różnych zakątków świata jest Foodcom S.A. Arabica czy robusta – którą wybrać? Jeśli zależy Ci na wyrafinowanym smaku i owocowych nutach oraz większej kwasowości – wybierz arabikę. Jeśli zaś szukasz intensywnego, gorzkiego smaku i większej dawki kofeiny – lepszym wyborem będzie robusta. Aby połączyć łagodność arabiki z mocą robusty, możesz wybrać też mieszankę obu kaw.
