Zasada LIFO: jak zoptymalizować zarządzanie magazynem?

Efektywne zarządzanie zapasami jest dla wielu firm istotnym aspektem zarządzania strategicznego. Jednym z narzędzi wykorzystywanych w zarządzaniu zapasami jest zasada LIFO (Last In, First Out), która oznacza, że towary otrzymane jako ostatnie są pobierane jako pierwsze. Zasada ta różni się od bardzo popularnych zasad FIFO (First In, First Out) lub FEFO (First Expired, First Out), ale w pewnych okolicznościach może przynieść wiele korzyści dla firmy.

Czym jest zasada LIFO?

Zasada LIFO, czyli „ostatnie weszło, pierwsze wyszło”, to metoda polegająca na tym, że najnowsze produkty dostarczone do magazynu są pobierane przed tymi, które znajdują się tam od dłuższego czasu. Metoda ta może być szczególnie przydatna w przypadku towarów, które nie tracą na wartości przez długi okres przechowywania lub gdy chcesz mieć szybki dostęp do nowych produktów.

Na przykład w magazynach materiałów budowlanych, gdzie przechowujemy cegły, stal lub drewno, te starsze produkty mogą być przechowywane w głębi magazynu, podczas gdy na przykład nowe dostawy mogą być wprowadzane od samego początku i być dostępne przez cały czas. Magazynowanie jest w ten sposób zracjonalizowane, umożliwiając swobodniejszy przepływ towarów i dostosowywanie się do zmian na rynku.

LIFO kontra FIFO i FEFO

Przed omówieniem metody LIFO przyjrzymy się dwóm innym zasadom handlu towarami:

• MetodaFIFO (First In, First Out), która polega na dystrybucji najstarszych towarów w pierwszej kolejności. Jest to najpopularniejsza metoda w sektorach, w których data ważności produktu ma decydujące znaczenie, na przykład w handlu żywnością, farmaceutykami lub chemikaliami.
• FEFO (First Expired, First Out) – dystrybucja produktów najbliżej daty ważności. Metoda ta jest ważna zwłaszcza w sklepach spożywczych, aby uniknąć konieczności wyrzucania spleśniałych owoców i warzyw.

W przeciwieństwie do dwóch opisanych zasad, LIFO nie koncentruje się na datach produkcji lub przydatności do spożycia. Dlatego też sprawdza się ona dobrze w przypadku produktów o długim okresie przydatności do spożycia, a gorzej w przypadku tych, które szybko tracą ważność.

Gdzie sprawdza się LIFO?

LIFO stosuje się głównie w magazynach, w których rotacja zapasów nie wpływa na jakość produktu. Oto najważniejsze przykłady:

1. Magazyny materiałów budowlanych – produkty takie jak cegły, rury czy stal mogą być przechowywane przez długi czas bez utraty swojej wartości. LIFO pozwala na szybszą realizację nowych dostaw, usprawniając procesy logistyczne.
2. Magazyny sezonowe – w przypadku towarów sezonowych, takich jak odzież lub dekoracje, LIFO umożliwia wprowadzanie nowych kolekcji w celu zaspokojenia bieżącego zapotrzebowania klientów.
3. Produkty o długim okresie przydatności – chemikalia, farby lub narzędzia to inne przykłady towarów, którymi można zarządzać przy użyciu zasady LIFO.

Czy LIFO sprawdza się w przypadku przechowywania żywności?

Przechowywanieżywności wymaga szczególnej uwagi, dlatego też zasady FIFO i FEFO są znacznie bardziej popularne w tym sektorze. LIFO może być jednak stosowane w ograniczonych przypadkach, na przykład do przechowywania produktów mrożonych lub produktów o bardzo długim okresie przydatności do spożycia, takich jak produkty w puszkach lub liofilizowane. W takich sytuacjach LIFO pozwala na dystrybucję świeżych dostaw, gdy starsze zapasy są równie trwałe i zachowują swoją jakość.

Zalety LIFO

Zasada LIFO ma kilka ważnych zalet:

1. Optymalizacja przestrzeni magazynowej – Nowe produkty są natychmiast dostępne, podczas gdy starsze produkty mogą być przechowywane w mniej strategicznych obszarach magazynu.
2. Dostosowanie do wahań cen – w sektorach, w których ceny produktów często się zmieniają, wydawanie najnowszych zapasów minimalizuje wpływ wahań cen na koszty operacyjne.
3. Uproszczenie logistyki – produkty, które są wprowadzane do magazynu jako ostatnie, są najłatwiejsze do wydania, co zmniejsza koszty i czas trwania operacji magazynowych.

Wady i ograniczenia

Pomimo swoich zalet, metoda LIFO wiąże się również z szeregiem trudności:

1. Ryzyko przeterminowanych produktów – W przypadku towarów z datą ważności, stosowanie metody LIFO może prowadzić do pozostawiania starszych zapasów w magazynie, zwiększając ryzyko strat.
2. Wada w niektórych branżach – w branży spożywczej lub farmaceutycznej zasada LIFO jest rzadko stosowana, ponieważ może zagrażać bezpieczeństwu produktów i standardom jakości.
3. Wysokie wymagania w zakresie zarządzania – metoda ta wymaga ścisłego monitorowania poziomu zapasów w celu uniknięcia problemów związanych ze starszymi zapasami.

Podsumowanie

LIFO to skuteczna metoda zarządzania zapasami w magazynach, w których prostota logistyczna i wydajność operacyjna mają kluczowe znaczenie. Choć jej zastosowanie jest ograniczone do sektorów takich jak przechowywanie żywności, może być ona korzystna w przypadku magazynowania produktów przemysłowych, budowlanych czy sezonowych. Prawidłowe wdrożenie tej metody wymaga jednak precyzyjnego planowania i regularnej kontroli zapasów, aby w pełni wykorzystać jej potencjał.